Duurzaamheid is de nieuwe vanzelfsprekendheid

Volgens Van Hal werd duurzaamheid door veel bedrijven lang gezien als een keuze, als iets waarmee je je wel of niet bezighoudt. “Maar die vrijblijvendheid is echt voorbij”, stelt ze. Van Hal wijst onder andere op de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), de nieuwe EU-wetgeving die transparantie over duurzaamheid eist, binnen de hele keten van grote bedrijven. 

“Hoewel de wetgeving voor kleine spelers zelf nog wat verder weg lijkt, merken ze al snel de effecten. Juist omdat grote bedrijven hun impact op duurzaamheidsgebied langs alle schakels in kaart moeten brengen.” Van Hal zegt dat het deel van haar studenten dat werkzaam is binnen het MKB, vaak gedetailleerde vragen krijgt van de grote bedrijven waaraan ze leveren. “Of het nu gaat om de fabricage van schoenen of over de productie van bouwbenodigdheden, er komen vragen over zaken als de herkomst van de materialen of over hoe het product wordt gemaakt.” 

‘Breng alle stakeholdersbelangen zorgvuldig in kaart’

Van Hal stelt dat duurzaamheid pas echt onderdeel van een organisatie wordt als je het niet alleen als doel ziet, maar ook als middel om andere doelen van die organisatie te bereiken. “Dan is er sprake van een win-win en neemt het draagvlak snel toe. Bijvoorbeeld: mensen vinden het fijn als hun chocoladereep zonder slavernij wordt geproduceerd, maar ze vinden het vooral belangrijk dat die chocola lekker is. Terwijl dat eerste wordt gewaardeerd, bepaalt dat laatste het succes van een bedrijf als Tony Chocolonely.” 

Als ander voorbeeld noemt Van Hal De Vegetarische Slager. “Zij kwamen met een alternatief voor vlees dat veel vleesliefhebbers, met oog voor dierenwelzijn, ook acceptabel vinden.” Het lijken simpele voorbeelden, maar het toont de noodzaak aan van een zorgvuldige analyse van de belangen van alle stakeholders. Als duurzaamheidsbeslissingen die belangen ondersteunen, raken mensen vaak meer betrokken. Uiteindelijke willen de meeste van ons wel iets voor duurzaamheid doen. De genoemde bedrijven zijn overigens ook goede voorbeelden van groot zakelijk succes op duurzaamheidsgebied; zij weerleggen het vooroordeel dat duurzaam altijd duur is.”

Intrinsieke motivatie

Om duurzaamheid goed in te zetten is een intrinsieke motivatie volgens Van Hal cruciaal: “Het is altijd een uitdaging om af te wijken van de norm, maar als je iets echt wil, dan ben je bereid om daar moeite voor te doen.”

Van Hal wijst in dat kader  op een brede definitie van duurzaamheid: “Ik gebruik de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties; daarin gaat het bijvoorbeeld ook over gezondheid, bestrijding armoede en bevorderen van gelijkheid. Er is er altijd wel een thema waartoe iemand zich voelt aangetrokken.”

Maatschappelijk willen bijdragen

Van Mierlo was tijdens de module werkzaam als supermarktmanager van een Albert Heijn-winkel. “Dagelijks kwamen veel studenten en kantoormedewerkers bij ons hun lunch halen. In veel gevallen was de keuze een snelle snack uit de vitrine, zoals een frikandel- of saucijzenbroodje.”

Belangrijke verandering door kleine aanpassing

Als onderdeel van de sustainabily-paper die Van Mierlo tijdens de module schreef, startte ze in het AH-filiaal een pilot waarin ze klanten wilde stimuleren om een gezondere keuze te maken. “We kozen voor het aanbod van gezonde, vers belegde broodjes, in combinatie met salades, verse maaltijden en gezonde sappen, die direct bij binnenkomst aantrekkelijk in de vitrine werden gepresenteerd. De ongezondere snacks kregen een minder prominente plaats.” Het bleek een groot succes, want de verkoop van de gezonde producten liep als een trein. “Conclusie: klanten kiezen veel vaker voor de gezonde optie als die aantrekkelijker wordt aangeboden dan een ongezonde variant. We realiseerden ons dat je met een kleine aanpassing een belangrijke verandering kunt bewerkstelligen, die goed is voor het welzijn van veel mensen, en dat je daarmee tegelijk gezonde producten kunt aanbieden.”