World Investment Forum 2018

Op 25 oktober 2018 is de United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD) World Investment Forum gehouden in Genève. Een Discussieforum tijdens dit forum werd geïnitieerd en geleid door Yulia Levashova LL.M. en prof. mr. dr. Tineke Lambooy, beiden verbonden aan Nyenrode Business Universiteit. Het Discussieforum had als titel: “Towards Realisation of SDGs on the National Level: Challenges posed by International Investment law”. 

Lambooy opende de sessie en verzorgde een introductie. Zij geeft aan dat bij het implementeren van de Sustainable Development Goals (SDGs) in alle landen die zich daar in VN-verband aan hebben gecommitteerd, de bijdrage van de private sector is van groot belang. Vandaar dat er bij het World Investment Forum 2018 in Geneve, georganiseerd door de UNCTAD, de United Nations Conference on Trade and Development, veel attentie gaat naar de private sector. Immers, om de SDGs te realiseren, dient er veel te worden geïnvesteerd: tijd, geld, intellect en andere resources.

Denk bijvoorbeeld aan de inspanning die nodig is voor het invoeren van hernieuwbare energiesystemen; het creëren van een groene infrastructuur om eiland- en laaglandbewoners tegen het wassende water te beschermen; het schoonmaken van rivieren die vervuild zijn door chemicaliën gebruikt in industriële processen en de landbouw; het bouwen van rioleringen; het investeren in herbebossingsprojecten; en het verbeteren van educatie, al deze doelen hebben investeringen nodig. Volgens recente UNCTAD rapporten gaat het om enkele biljoenen euro’s per jaar. Thans wordt slechts een fractie van het wereldwijd privaat vermogen geïnvesteerd in SDG sectors en daarvan gaat vrij weinig naar de armste landen.

Buitenlandse investeringen - foreign direct investment (FDI) - kunnen derhalve een belangrijke bijdrage leveren aan de SDG investeringsbehoefte van landen – zowel in lage- en hoge-lonen-landen. Teneinde FDI in deze richting te sturen, proberen overheden een aantrekkelijke investeringspropositie te maken. Dat betekent dat zij aangeven investeerders rechtvaardig en eerlijk te zullen behandelen, zodat hun investeringen positieve financiële resultaten kunnen opleveren. Tegelijkertijd is het zo dat FDI gericht op de implementatie van de SDG's, duurzame investeringen moeten zijn. Met andere woorden, investeringen die een positieve waarde creëren voor de lokale mensen en omgeving – dus zonder vervuiling te veroorzaken of disrespect jegens lokale werknemers of bewoners te tonen.

Een manier om te bewerkstelligen dat FDI op een duurzame wijze wordt ingezet, is door ervoor te zorgen dat het internationale juridische kader dat de governance reguleert tussen ‘home states’, waar de investeerder zijn thuisbasis heeft, ‘host states’, het land waar de investeringen plaatsvinden, en de investeerders, up to date is en dat dit kader de implementatie van de SDG's promoot.

Discussieforum

Het onderwerp van dit Discussieforum is de mogelijkheden te analyseren, waarop dit doel kan worden bereikt. Het aangaan van internationale investeringsverdragen beperkt een staat in zijn gedrag – immers er worden daarin beloften gedaan en conflictoplossingsmethoden opgenomen. Van groot belang voor de implementatie van de SDG's op nationaal niveau is dat een host state toch zijn ‘right to regulate’ kan gebruiken. Bijvoorbeeld om nieuwe wetten aan te nemen gericht op het terugdringen van klimaatverandering of het verbeteren van arbeidsvoorwaarden, concessies te geven voor het aanleggen van drinkwatersystemen en riolering, of om vergunningen uit te geven of in te trekken met betrekking tot herbebossing.

Mevrouw Yulia Levashova LL.M., researcher aan Nyenrode Business Universiteit, presenteerde haar analyse ten aanzien van de uitdaging voor staten om een balans te vinden tussen de ‘right to regulate’ en tegelijkertijd aan buitenlandse investeerders ook een ‘fair and equitable treatment’ te geven. Dat zijn de termen die meestal in internationale investeringsverdragen worden gebruikt. Een manier is om thema’s rond de SDG's expliciet in investeringsverdragen op te nemen. Een tweede manier is dat arbiters in de internationale arbitragezaken, die beslissen over de claims van buitenlandse investeerders en het gedrag van host states, op een consequentere wijze het gedrag toetsen van die investeerders en host states. Zij geeft in haar dissertatie aan op welke wijze dat kan gebeuren, welke elementen in ieder geval zouden moeten worden getoetst en een rol in de afweging zouden moeten spelen.  

Panels

In het eerste panel werd ingegaan op die eerste manier, dat is het inrichten van investeringsverdragen op zo’n manier dat het vervullen van de SDG's mogelijk is. Dit onderwerp werd toegelicht door drs. Ronald Roosdorp MPA, directeur Internationale Marktordening en Handelspolitiek bij het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij besprak het nieuwe Nederlandse model voor dergelijke verdragen, dat deze week wordt gepubliceerd. Hij besprak een aantal cruciale bepalingen daaruit.

De heer Carsten Schittek van het Directorate-General Trade van de Europese Commissie zette vervolgens het handels- en investeringsbeleid van de Europese Unie (EU) uiteen. De EU is een steeds grotere speler op dit gebied aan het worden omdat de EU namens de lidstaten verdragen onderhandelt met andere landen. Bijvoorbeeld het CETA Verdrag (met Canada), maar ook verdragen met Japan, Korea, Vietnam, Singapore, India, e.d.. Met name indiceerde hij dat de Commissie in de verdragen benadrukt dat de host states de mogelijkheid behouden om beleid te maken (right to regulate) gericht op het algemeen belang en duurzame ontwikkeling. De Commissie maakt zich ook sterk voor een ‘multilateral investment court’, waar conflicten tussen investeerders en host states kunnen worden voorgelegd.

Voor het tweede panel waren drie experts uitgenodigd die vanuit hun land, alle drie economieën in transitie – Argentinië, Indonesië en Bosnië & Herzegovina – hun perspectief deelden. Zij gaven aan hoe het proces van verdragen sluiten werkt, hoe hun contacten met grote buitenlandse investeerders verlopen en waar problemen ontstaan die leiden tot internationale arbitrage – wat op zichzelf al weer als een probleem wordt ervaren vanwege de inconsistente beoordelingen door tribunalen, de weinig transparante procesvoering en de vaak commerciële juridische achtergrond van arbiters, waardoor de publiekrechtelijke verplichtingen van staten zoals op het gebied van mensenrechten, gezondheid en milieu soms worden genegeerd.

De heer Sebastián Green Martínez, LL.M. is thans advocaat bij Uría Menéndez Abogados in Madrid. Hiervoor heeft hij als ‘legal adviser on international investment disputes at the International Affairs and Disputes Department of the Treasury Attorney-General's Office of the Argentine Republic’ aan veel investeringsdisputen gewerkt betreffende investeringen in het waternet en rioleringssysteem in Argentinië. Hij besteedde vooral aandacht aan de baanbrekende ‘Urbaser case’, waarin het internationale arbitrage tribunaal erkende dat investeerders rechtssubject zijn onder internationaal recht en dat mensenrechtenverplichtingen ook voor hen gelden.

Mevrouw Samira Sulejmanovic is ‘Head of the Department of Bilateral Trade Relations of the Ministry of Foreign Trade and Economic Relations of Bosnia and Herzegovina’. Zij is een internationaal erkende expert op het gebied van FDI en investeringsverdragen. Zij legde uit dat haar land – net als dat van de volgende spreker – momenteel een ‘pauze’ had genomen in het afsluiten van verdragen. Zij wil eerst afwachten hoe de inhoud van nieuwste generatie investeringsverdragen gaat werken in de praktijk.

De heer Ahmad Firdaus Sukmono, ‘Vice Chairman of Indonesian Anti-Dumping Committee’, heeft ook vele jaren gewerkt aan het Indonesische investeringsbeleid. Hij legde uit waarom Indonesië het verdrag met Nederland heeft opgezegd enige jaren geleden en waarom er nu wel een ‘nieuwe generatie investeringsverdrag’ met Australië is gesloten.  

In de discussie met de deelnemers aan het Forum werden bovenstaande onderwerpen verder uitgediept, een en ander gemodereerd door Tineke Lambooy.


Informatie over deze bijeenkomst en dit onderwerp kan worden gevraagd aan Lambooy en Levashova (t.lambooy@nyenrode.nl en j.levashova@nyenrode.nl).

Onderstaand de link naar het programma van het Discussieforum en de flyer van de dissertatie van Yulia Levashova.