'De waardenladder van Rescher'

In dat verlengde spreekt het thema van dit nummer mij aan. Als we maatschappelijk verantwoord ondernemen invulling willen geven, moeten we van implementatie naar impact. Maar hoe doe je dat? Iets wat mij daarbij helpt is de waardenladder van Rescher. Nicholas Rescher is een filosoof die zich richt op een waardevol leven. Daarbij gaat hij in op waarden en normen. Twee begrippen die op elkaar lijken, maar bij de waardenladder van Rescher worden ze juist uit elkaar gehaald. Zo verwacht ik dat velen van ons veiligheid belangrijk vinden (fundamentele waarde). Dat vereist bijvoorbeeld in het verkeer dat er duidelijkheid is over wie wanneer voorrang heeft (afgeleide waarde). Dat regelen we onder meer via stoplichten (norm). De regel daarbij is dat je bij een groen stoplicht mag rijden en bij rood moet stoppen (gedragsrichtlijn). Als je toch door rood rijdt, moet je niet zeuren als je een boete krijgt (sanctie). Want je vertoont gedrag dat strijdig is met een fundamentele waarde. De les die ik hieruit trek is dat het begrip kweekt als je het gesprek aangaat over de waarde achter regels.

Waarden achter regels

Zo merk ik dat veel bedrijven zich zuchtend afvragen waarom we al dat werk moeten doen rond de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Inderdaad, heel veel regels waaraan je moet voldoen. Maar achter die regels gaan waarden schuil. Welke zijn dat bij de CSRD? Om die voor jouw organisatie te vinden, helpt het om de waardenladder te beklimmen. De norm bij de CSRD is dat bedrijven ook moeten rapporteren over ESG-thema’s. Waarom is die norm er? Omdat de Europese Commissie beseft dat we in de EU per jaar 700 miljard euro aan kapitaal moeten bijsturen richting een klimaatneutrale en circulaire economie (afgeleide waarde). En waarom zijn die 700 miljard van belang? Omdat we onze aarde leefbaar willen houden en ook wat willen overhouden voor onze (klein)kinderen (fundamentele waarden). 

Door dat met elkaar te bespreken, beseffen we dat regels er met een reden zijn. Ik hoop dat dat inspiratie en doorzettingsvermogen biedt om je als bestuurder en toezichthouder voor die waarden in te zetten, ook als er weerstand ontstaat tegen nog meer regelgeving.