'Klimaatadapatie gebeurt nu’

Sap Ghosh is al zijn hele werkende leven actief in de banksector. Voor de Executive MBA aan de Nyenrode Business University heeft hij zich verdiept in de rol van banken rondom sustainability, met een focus op klimaatadaptatie.

‘Mijn verhaal begint ongeveer 2,5 jaar geleden,’ vertelt Sap Ghosh als hij wordt gevraagd over zijn drijfveren voor de 2-jarige MBA. ‘Ik was 36 jaar oud en vroeg me af of ik hetzelfde werk de komende 32 jaar ook nog wilde doen. Je werk moet een toegevoegde waarde hebben. Het is nog een hele tijd.’ Hij oriënteerde zich op de richting waarin hij verder wilde, en koos voor de Executive MBA aan de Nyenrode University, met een focus op duurzaamheid.

Gevolgen klimaatverandering

‘De mensen die ik om advies vroeg, zeiden allemaal: kies voor een onderwerp dat je echt belangrijk vindt en dat dicht bij je ligt. Want je gaat er heel veel tijd in steken. Op die manier kwam ik uit bij duurzaamheid. Ik kom uit een deel van India waar je de gevolgen van de klimaatverandering aan den lijve ervaart. Mensen zijn zo druk met hun leven dat ze geen tijd hebben om over de toekomst na te denken.’

Duurzaamheid en ‘net zero’ was al hét onderwerp bij de bank waar hij werkte. ‘Het gesprek werd gevoerd bij strategie, maar er was geen vertaling naar de werkvloer. André en Nicolaas (docenten Nyenrode, red.) zeiden tegen me ‘There is more to it, than it meets the eyes’. Dat gaf me het zetje. Er gebeurt heel veel, maar vooral qua rechtszaken rondom het klimaat. Het toenmalige hoofd duurzaamheid vertelde me: we moeten nadenken over klimaatadaptatie. En nadenken hoe we onze manier van leven kunnen aanpassen aan de nieuwe omstandigheden.’ Een realiteit waar hij dagelijks mee te maken heeft. Hij is opgegroeid en woont in Kolkata (Calcutta), de hoofdstad van West-Bengalen, de grootste rivierdelta in de wereld, ooit vol mangrovebossen en rijk aan biodiversiteit. ‘De overstromingen, landverschuivingen en langdurige droogte zijn niet nieuw. Maar nu gebeurt het élk jaar. En veel extremer dan vroeger. Het is echt een opeenvolging van uitersten, met eerst overstromingen en daarna enorme droogte en extreme temperaturen.’ De overstromingen hebben enorme impact op de kwaliteit van de landbouwgrond en de oogsten vallen tegen.

Klimaatadaptatie

Je gaat echt de diepte in tijdens de MBA, vertelt Sap. ‘De deelnemers zijn afkomstig uit heel verschillende sectoren, van banken en olie-industrie tot onderwijs en gezondheidszorg. Nadat je je een hele tijd in de ‘bubble’ van je eigen sector bevindt, is dat verfrissend. Het is een veilige omgeving om over verschillende onderwerpen te praten, waardoor je de dynamiek en problemen in andermans wereld leert kennen. Dat is een eye-opener.’ Onderdeel van de MBA waren reizen naar Zuid-Afrika, Berkeley-Californië en Azië. ‘Je ziet zo’n enorme verschillen qua uitdagingen waarmee die regio’s hebben te maken, waardoor je op een heel andere manier leert kijken.’

Gevraagd waarom hij juist de rol van banken rondom klimaatadaptatie heeft onderzocht, noemt Sap twee belangrijke redenen. ‘Ik kom uit de bankenwereld. Ik ken de omgeving en ik weet dat intern over het onderwerp wordt nagedacht. Er wordt veel over gediscussieerd, er is een ‘vibe’, rondom de gevolgen van klimaatverandering. Maar misschien wel de belangrijkste reden is dat ik – als ik dingen wil veranderen – dat het beste kan doen in de omgeving waar ik vandaan kom.’ Transities gebeuren omdat er een noodzaak is, benadrukt hij. ‘Het is de wortel of de stok. Een van de twee. ‘Push or pull’. Banken spelen een centrale rol in het financiële ecosysteem. Ze hebben de mogelijkheid om klimaatadaptatie een zet de goede kant op te geven. Ze hebben de regulering ervoor. Ze verzorgen de financiering van bedrijven. Dus kun je ze de juiste richting op duwen, door te vertellen ‘met die en die maatregelen kun je een positieve impact maken. Je aanpassen aan de nieuwe omstandigheden.’

Ver in de toekomst

De conclusie van Sap’s onderzoek naar de rol van Nederlandse banken rondom klimaatadaptatie, is dat er een cultuurverandering nodig is om de bewustwording te vergroten en kennisbarrières weg te nemen. Maar vooral ook om een grotere urgentie te creëren. ‘Klimaatrechtszaken staat wel op de agenda, maar er is nog heel weinig onderzoek gedaan naar klimaatadaptatie. Aanpassen aan klimaatverandering wordt gezien als een overgave. Alsof je het gevecht tegen klimaatverandering opgeeft. Dat is niet zo, maar het heeft die bijklank. Terwijl het zinvol is om nu al na te denken hoe de wereld er over tien tot twintig jaar bij staat. De meeste mensen en bedrijven worstelen nog met de nasleep van de covidpandemie en de inflatie. Dus het is helaas een uitdaging voor die paar geprivilegieerden, die het zich kunnen veroorloven om over de toekomstige wereld na te denken.’

Zijn begeleider André Nijhof, hoogleraar Duurzaam Ondernemen en Stewardship, maakt een brug naar de persoonlijke omstandigheden van Sap en zijn onderzoeksveld. ‘Als je voor een van de drie grote Nederlandse banken werkt, is klimaatadaptatie abstract. Iets wat ver in de toekomst ligt. Je focus ligt op de prioriteiten van dit moment. Sap ondervindt thuis de gevolgen van de klimaatveranderingen aan den lijve. Het gebeurt hier en nu. Dus vanuit een abstract oogpunt, ervaart hij wat klimaatadaptatie betekent. Het persoonlijke maakt deel uit van zijn drijfveren en onderzoek.’ De deelnemers van de MBA-programma’s van Nyenrode zijn afkomstig vanuit de hele wereld. Het zorgt voor levendige gesprekken en discussies. ‘Je brengt je eigen ervaring mee. Dat is heel krachtig. Het helpt om de toekomst naar het heden te brengen en leiderschap te tonen.’

Persoonlijke groei.

Sap is voorzichtig optimistisch over de toekomst, ondanks de kortzichtige blik op het heden en de klimaatrisico’s. ‘Een van de conclusies in mijn onderzoek is dat de mensheid in staat is tot grote daden. De banken of het Westen kunnen de problemen niet in hun eentje oplossen. We zijn samen in deze situatie beland en moeten er ook gezamenlijk uit komen. Het mooie is dat de mens heel goed is in verandering. Bij elke revolutie heeft hij zich heel goed aangepast. Mijn gevoel zegt me dat we dit ook kunnen bij klimaatadaptatie. Het belangrijkste is dat we snel een start maken. Als we op tijd beginnen, wordt het een eenvoudig proces. En kunnen we er van leren. Als we nu te weinig doen, zal het heftiger zijn en zullen meer mensen de effecten voelen, vooral de arme bevolking.’

Hij vertelt over de enorme persoonlijke ontwikkeling die hij heeft doorgemaakt – ‘In de zin van leiderschap en zelfkennis’ – dankzij de MBA. ‘Het is belangrijk geweest om werkelijk begrijpen wat ik belangrijk vind en wat niet. Waar ik energie van krijg. Het was geen goedkope, maar wel een heel er vruchtbare studie. De samenwerking met André en Diane (Zandee) was geweldig. We zaten op dezelfde golflengte. Als hij feedback of input gaf, kon ik op een constructieve manier daarover discussie voeren.’ André reageert: ‘Sap is een student die ook echt nadenkt als je commentaar geeft. Als je de nieuwe versie van de paper krijgt, is het niet alleen verwerkt, maar is hij alweer drie stappen vooruit. Dat is waar je op hoop.’ Gevraagd naar de vervolgstappen na de MBA, antwoordt Sap: ‘Ik hoop samen met Diana een artikel over mijn onderzoek gepubliceerd te krijgen. En ik ga een richting op in mijn carrière, door meer tijd in sustainable financiering te steken. Ik heb het geluk dat ik binnen de bank al van twee kanten benaderd ben om te samenwerken.’