'Mensen goed managen is een vak apart'

'Organisaties gaan steeds professioneler met medewerkers om, maar leidinggeven als vak staat nog in de kinderschoenen. Leidinggevenden willen dat vak onder de knie krijgen en daar helpt het volgen van een management leergang bij. Zo’n programma wordt continu ververst op basis van nieuwe onderzoeksresultaten en wetenschappelijke inzichten.'

De collegezalen zitten vol op Nyenrode Business Universiteit in Breukelen als prof. dr. Lidewey van der Sluis, hoogleraar Strategisch Talent Management, haar licht laat schijnen op personeelsmanagement in strategisch perspectief. Van der Sluis: 'Hoe je mensen kan behouden voor je organisatie? Eén van de sleutels is dat je als bedrijf weet wat je te bieden hebt. En dat je te bieden hebt wat de mensen die je zoekt, aantrekt. Daarbij speelt de kwaliteit van het management een belangrijke rol. Waarom het ene bedrijf meer moeite heeft met het werven van geschikte mensen dan het andere, is een afgeleide van de magneetwerking van organisaties. Naar die werking zijn grote onderzoeken gaande. Heel interessant.'

Nieuwe werkelijkheid

In haar colleges bespreekt Van der Sluis actuele arbeidsverhoudingen tegen het licht van wetenschappelijke onderzoeksresultaten. 'Businessmodellen zijn aan het verschuiven en organisaties passen zich aan de nieuwe werkelijkheid aan. Andersoortig leiderschap is daar een onderdeel van. Als bedrijfseconoom is mijn focus strategisch van aard: bedrijven gezond maken. Hoe gaan we zo met elkaar om dat individuen en teams kunnen excelleren en dat iedereen optimaal kan
bijdragen aan de organisatiedoelstellingen? Ik focus me daarbij op het genereren van energie als intern doel en het genereren van waarde als extern doel.'

Contact op ooghoogte

'Onderzoek leert dat op het snijvlak van management en leiderschap zaken wezenlijk zijn veranderd. Waar de relatie tussen werkgever en werknemer lange tijd leek op een verticale ouder-kind relatie – papa dicteert, kind luistert en voert uit – zien we dat die verstandhouding aan het kantelen is. Verantwoordelijkheden worden onderling besproken en verdeeld. Leidinggevenden en werknemers hebben nu op ooghoogte contact met elkaar.'

'Je kan mensen niet als productiefactoren beschouwen.'

'Helaas signaleren we dat er bedrijven zijn die hun potentieel verkwanselen vanwege traditionele denkbeelden over arbeidsrelaties. Het komt nog veel voor dat medewerkers klein worden gehouden en in hokjes of functies worden geduwd. Dat schreeuwt om vernieuwing en verlichting. Mensen managen en hen in hun waarde laten en doen opbloeien, is een vak apart. Niet iedere manager kan dat. Leidinggeven aan mensen vraagt om menselijkheid. Mensen zijn geen computers of systemen die je kan programmeren en updaten. Mensen zijn productiefactoren met een vrije wil en een ziel. Daar uithalen wat er voor de organisatie in zit, vergt tact, empathie en mensenkennis. Maar zelfs dat zijn geen garanties voor succes omdat de context iedere keer anders is. Succes is contextueel. Dat was lange tijd een blinde vlek, maar onderzoek toont stelselmatig aan dat we vooral die blinde vlek moeten oppoetsen. Dit betekent: leiderschap is maatwerk op basis van een ontwikkeld leiderschapsrepertoire.'

Nieuwe inzichten

'Ook de onderlinge dynamiek is van belang. Als hoogleraar heb ik de tijd om dit allemaal uit te zoeken en om tot nieuwe inzichten te komen. Het is complex, maar het is fantastisch als het lukt om de werkelijkheid weer een beetje beter te kunnen begrijpen en verklaren. Het instrumentarium dat ik inmiddels heb ontwikkeld blijkt heel bruikbaar te zijn voor mensen die in de praktijk verantwoordelijk zijn voor het investeren in mensen en genereren van energie en waarde met die mensen. Deze kennis werkt.'

Dit artikel is eerder gepubliceerd in het blad Personeelsbeleid.