50 jaar vrouwen op Nyenrode: “Wij hoorden toch thuis achter het aanrecht?”

Dit jaar is het 75 jaar geleden dat Nyenrode Business Universiteit werd opgericht. De eerste 25 jaar was het een mannenbolwerk, maar vanaf 1972 waren ook vrouwen welkom om hun opleiding te volgen. Hoe was het voor de dames die hier als een van de eersten kwamen studeren? Hoe reageerden de mannen? En hoe anders gaat het er anno 2022 aan toe? Aan het woord zijn Ans Carels (67) en Renée Smulders (22). Ans studeerde 49 jaar geleden aan Nyenrode, Renée volgt op dit moment haar derde jaar Bachelor of Science in Business Administration.

Voor Ans was het allesbehalve vanzelfsprekend om naar Nyenrode te gaan. “Überhaupt was studeren voor een meisje in mijn tijd niet de norm. En als je al ging studeren, dan ging het vaak om alleen een propedeuse. Daarna zocht je een man en stopte je met werken. Of je werd verpleegster of lerares. Maar ik had een andere droom. Ik wilde journaliste worden, me breed verdiepen in uiteenlopende onderwerpen en daarover schrijven. Maar ik kwam uit een ondernemend  gezin waar de School voor Journalistiek werd gezien als een links bolwerk. Dat ging ‘m dus niet worden. De keuze om voor Nyenrode te gaan, ontstond toen mijn broer me meenam naar een feest hier op de campus. Het was liefde op het eerste gezicht!”

“Nyenrode was altijd in mijn hoofd blijven zitten“

Ook voor Renée was de campus doorslaggevend. “Ik had nog nooit zoiets gezien, alleen in films.  Al tijdens mijn eerste open dag op Nyenrode was ik onder de indruk. Toch besloot ik eerst in Tilburg te gaan studeren. Dat was beter te combineren met mijn werk als gemeenteraadslid in Valkenswaard. Ik was op dat moment het jongste vrouwelijke raadslid van Nederland en moest twee keer per week in Valkenswaard vergaderen. Tilburg was goed te bereizen, maar het was niet mijn ding. Ik vond de universiteit veel te groot en onpersoonlijk. Nyenrode was altijd in mijn hoofd blijven zitten. Toen ik er nog een keer ben gaan kijken, was ik om. Dit was wat ik wilde!”

“Nu was het moment om naar mezelf te gaan luisteren”

Als Renée straks afzwaait, wil ze naar Lille om verder te studeren. “Ik heb altijd in Nederland gewoond. Tijdens mijn stage in Uruguay heb ik ervaren hoe gaaf het is om nieuwe landen en culturen te leren kennen. Ik zie een carrière in het buitenland wel voor me!” Ans heeft haar rust inmiddels gevonden. Ze bekleedde al op jonge leeftijd hoge functies bij bedrijven als L’Oréal, Hoechst en Nestlé. Nadat haar vader overleed toen ze nog maar 34 was, ging naar eigen zeggen ‘haar bloem open’. “Ik zegde mijn baan op. Tot grote schrik van de mensen op me heen, maar voor mijzelf voelde het heel natuurlijk. Nu was het moment om naar mezelf te gaan luisteren. Ik zette mijn eerste stappen in de wereld van de meditatie, werd persoonlijk adviseur, ging cursussen volgen, schreef een boek en begon te schilderen.”

Achter het aanrecht

Een jaar voordat Ans aan Nyenrode ging studeren, waren er voor het eerst ook vrouwen welkom. “Maar we waren alsnog met een heel kleine groep hoor,” lacht ze. “Ik schat zo’n tien procent. Wat de heren daarvan vonden? De overgrote meerderheid sprak zich er niet over uit. Dan had je een groep die héél erg voor was en helaas ook een clubje tegenstanders. Die laatste groep vroeg ons in de Kelderbar wat we daar in godsnaam deden. Want wij hoorden toch thuis achter het aanrecht?”  Renée reageert verbolgen als ze hoort hoe Ans en haar vrouwelijke medestudenten hebben moeten vechten voor hun plekje. “Wat een enorme belediging. Ik zou in staat zijn geweest mijn drankje over die persoon heen te gooien! Ik ben blij dat het er nu heel anders aan toe gaat. Je merkt wel dat de jongens zich wat meer uitsloven als de nieuwe studenten zich aandienen, maar dat ebt al snel weer weg.”

Verticale vriendschappen

Vraag je Renée naar haar meest memorabele Nyenrode-moment tot nu toe, dan antwoordt ze stellig: “Toen ik gevraagd werd voor Dames Dispuut Bijoux. Ik vind het nog steeds heel bijzonder dat ik op zo’n jonge leeftijd al mocht aansluiten bij deze mooie club met zo veel historie. Bijoux bestaat al sinds begin jaren ’80. We komen een paar keer per jaar bij elkaar, ook met dames die al meer dan dertig jaar geleden zijn afgestudeerd. Die verticale vriendschappen zijn ontzettend waardevol voor me.”

Een goede balans tussen privé en carrière

Als afsluiter van dit gesprek wil Ans Renée en alle andere jonge vrouwen graag nog twee tips meegeven: “Support elkaar! Madeleine Albright, diplomaat en vrouwelijke minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten schreef het volgende: “There’s a special place in hell for women who do not support other women”. In de jaren ’80 waren alle vrouwen bereid elkaar te helpen, daar lijkt tegenwoordig minder sprake van. Het paadje is gekapt, maar het is nog geen snelweg waar je lekker makkelijk kunt invoegen.

In 1975 nam Ans daarom het initiatief om het eerste vrouwendispuut Magnifica op Nyenrode op te richten. “En, minstens zo belangrijk: Creëer een slimme balans tussen je carrière en goed voor jezelf zorgen. Ook ik heb gezien hoe gemakkelijk je aan jezelf voorbij gaat als je alleen maar hard werkt. Eet je gezond, ga je op tijd naar bed en besteed tijd aan je spirituele ontwikkeling,  dan houd je dat harde werken een stuk gemakkelijker vol. En dat is nodig, want door elkaar te steunen en goed in balans zijn, zorg je ervoor dat je op een gezonde manier assertief kan zijn en dus niet zo snel je ambities overboord gooit”