Cokky Hilhorst benoemd tot hoogleraar Business & IT

‘Informatietechnologie (IT) is een heel boeiend vakgebied. Technologische ontwikkelingen bepalen voor een belangrijk deel de agenda in organisaties. Met de juiste inzet van IT zijn organisaties in staat om het wezen van een product of dienst te veranderen. Dat geldt voor zowel private als publieke organisaties. Daarom is het voor iedereen die een rol heeft in de besluitvorming van organisaties belangrijk om een zeker begrip te hebben van IT. Iedereen kan leren om dit begrip in hoofdlijnen te krijgen.’

Aan het woord is Cokky Hilhorst. Het kersverse hoogleraarschap bij Nyenrode Business Universiteit gaat zij combineren met haar leidinggevende functie bij het Bureau ICT-toetsing (BIT) dat omvangrijke IT-projecten van de Rijksoverheid langs de meetlat legt van toegevoegde waarde en haalbaarheid.

Gezond verstand

Deze risicoafweging bij grote IT-projecten is precies de materie waarop Hilhorst promoveerde. Ze verduidelijkt: ‘Wanneer je onbekend bent met het vakgebied zijn IT-investeringen vaak abstract en moeilijk te doorgronden. IT zou best wat demystificatie kunnen gebruiken, vervolgt Cokky Hilhorst. Laat je vooral niet afschrikken door de complexiteit en het jargon. Het gaat erom dat je gezond verstand inzet om de juiste vragen te stellen zodat je deze investeringen kunt begrijpen en leren beheersen. Als je op de één of andere manier verantwoordelijk bent voor IT, ben je dat verplicht. Je moet je in het onderwerp verdiepen.‘

‘Beslissingen over IT zijn ook niet per se eenvoudig, vervolgt Cokky Hilhorst. Soms kun je nog niet precies in kaart brengen wat IT teweeg gaat brengen en spelen vervolginvesteringen een belangrijke rol in de toegevoegde waarde. Bovendien hebben betrokkenen hun eigen abstracte beeld bij een IT-project; het is tenslotte geen tastbaar nieuw gebouw dat je eenvoudig zichtbaar kunt maken. Juist daarom is het zaak om de contouren scherp te definiëren. Het poldermodel is niet bij uitstek een instrument voor een besluitvaardige IT-koers’, stelt Hilhorst feitelijk vast. ‘De zachte factoren neem ik niettemin altijd mee in overwegingen; zo is een IT-systeem zonder support van gebruikers gedoemd te mislukken.’ Een integrale aanpak is typisch voor Hilhorst, waarbij zij haar allereerste academische studie – cognitieve kunstmatige intelligentie met accent op logica – niet verloochent.

Beheersbaar vernieuwen

Evengoed moeten we ons niet gek laten maken. Veel organisaties hebben een grote hoeveelheid bestaande systemen, en die systemen zijn er voor het grootste deel over een paar jaar nog. Het is de kunst voor organisaties om de vernieuwing van deze systemen beheerst vorm te geven. ‘In investeringsvoorstellen kom ik dikwijls de wens tegen om een kostbare investering in nieuwe IT te doen, zonder dat er een goed inzicht bestaat in wat er nu eigenlijk mis is met de bestaande systemen. Psychologische invloeden kunnen een belangrijke rol spelen in hoe mensen tot deze besluiten komen. Aan een nieuwe investering wordt dan een hoge waarde toegekend, terwijl de bestaande systemen nog prima functioneren. Hilhorst pleit er dan ook voor om vooral te beslissen op basis van feiten, en minder op beelden. Wanneer bestaande systemen goed bekeken worden, kunnen deze, met wat aanpassingen, mogelijk zo nog jaren uitstekend bruikbaar zijn. Beheersbaar vernieuwen, zo noem ik dat. Het biedt organisaties veel voordelen. Zo voorkom je desinvesteringen en zelfs de mogelijkheid dat je een paar jaar achterstand oploopt door verkeerde keuzes, en houd je geld over voor echt waardevolle investeringen.’

Onderzoek

In haar onderzoek gaat ze de psychologische invloeden rond IT-investeringsbeslissingen verder uitspitten. 'Denk bijvoorbeeld aan het taalgebruik in de plannen. Saillant: concrete taal blijkt een indicatie te zijn voor uitlooptijd bij projecten ten opzichte van abstractere bewoordingen. Een psychologische factor is hier in het geding’, onthult Hilhorst. ‘Abstractere taal is verbonden met meer distantie. En dan heb je de neiging je plannen minder rooskleurig en dus realistischer in te schatten.’

Schitterend vakgebied

Hilhorst is enthousiast over haar nieuwe rol: ‘Door IT kom je in aanraking met alle onderdelen die een organisatie bepalen: het nemen van beslissingen, mogelijke ‘valkuilen’ in gedrag die daarbij optreden, het inrichten van processen, het veranderen van mensen, de ethische kant van de inzet van technologie: er gaat een wereld voor je open. IT is overal en in elk onderdeel van organisaties te vinden. Het zijn de vele vervlochten factoren en de onstuitbare toekomstkracht die IT tot een schitterend vakgebied maken. Dát ga ik de studenten op Nyenrode, geïllustreerd met tal van praktijkvoorbeelden, laten zien.’

Hoogleraar Cokky Hilhorst wordt onder meer verantwoordelijk voor het vak Bestuurlijke Informatievoorziening- Informatiecontrole BIV-IC. Dit is onderdeel van de Executive Master of Finance & Control.