Delen, oordelen en veroordelen

Wat is er nodig om vooruitgang te boeken bij de systeemveranderingen waar we voor staan? Eén van de belangrijkste en misschien wel lastigste vereisten is dat we daarvoor moeten stoppen met het veroordelen van anderen. Want systemen gaan verder op slot als iedereen naar anderen wijst. Het zorgt ervoor dat mensen zich verder ingraven in hun ‘eigen gelijk’.

Mijn indruk is dat het gemak waarmee we anderen veroordelen flink toeneemt in onze maatschappij. Veroordelen in de zin van een mening met een negatieve teneur vormen over anderen. Denk aan het digitale pesten op internet, het afzetten tegen asielzoekers en ook hoe in dagelijkse gesprekken velen precies weten wat anderen verkeerd doen in landen ver weg. Wat staat er tegenover veroordelen? Semantisch lijkt ‘delen’ tegenover ‘veroordelen’ te staan. En mijn indruk is dat we juist steeds meer moeite krijgen met delen, zelfs in onze tolerante samenleving waarbij ‘naoberschap’ een term is die heel natuurlijk leek. Delen in materiële zin, zoals het delen van onze welvaart met mensen die het minder hebben getroffen. Maar ook delen in spirituele zin, zoals het openstaan voor andere opvattingen en het accepteren van andere levenswijzen. Zijn het communicerende vaten: zodra we meer veroordelen gaan we minder delen? En zodra we meer gaan delen gaan we minder veroordelen? Wellicht. Maar semantisch zit het woordje ‘oordelen’ nog tussen ‘delen’ en ‘veroordelen’. En wellicht vinden we daar een brug om in onze gepolariseerde maatschappij toch met verschillen om te kunnen gaan.