“Een combinatie tussen mens en machine”

Software wordt steeds makkelijker. “Je hoeft geen goede programmeur meer te zijn om een AI systeem te bouwen. Maar een verantwoord besluit nemen, daar heb je de academische vaardigheden voor nodig.” zegt Andre Hendriks, partner en managing consultant bij Verdonck, Klooster & Associates. Op dinsdag 8 oktober 2019 vond het Nationaal Artificial Intelligence (AI) debat plaats in Amsterdam. Dit evenement werd gehouden onder leiding van First Life, KNVI, CC NL, NVBI, VKA, Strategy Works en NSE 2020.

Prof. dr. Bob de Wit, Hoogleraar Strategisch Leiderschap aan Nyenrode Business Universiteit, trapte af met zijn presentatie als inleiding op het debat. De Wit stelde dat AI gaat leiden tot intelligente kunstmatige levensvormen en tot menselijke upgrades: de Sapiens 2.0. In vijftien minuten tijd nam hij het publiek mee in de groeicurve, wetenschap, praktijkvoorbeelden en mogelijkheden van AI. Hierop volgde het debat met een panel van deskundigen onder leiding van dagvoorzitter Serge Wallagh, verbonden aan Hogeschool Utrecht. Samen met de aanwezigen in de zaal startte het panel een discussie over de voor- en nadelen van AI technologie.

De panelleden tijdens deze middag waren: Bob de Wit, Hoogleraar Strategisch Leiderschap aan Nyenrode Business Universiteit, oprichter en directeur van Strategy Works. Andre Hendriks, partner en managing consultant bij Verdonck, Klooster & Associates. Sieuwert van Otterloo, oprichter en directeur bij het ICT institute NL. Abdulmohaimen Amer, medeoprichter van PushBird. Dirk de Wit, partner/adviseur bij O&i management consultants. Karel Helsen, directeur Benelux bij Vision-Box.

Computer slim in 2029

Stelling: “Mogelijk hebben computersystemen in 2029 – dus over tien jaar – hetzelfde intelligentieniveau als de mens. Als dat zo is: wat betekent dit voor de mensheid?”

De Wit reageert: “Kunstmatige intelligentie is een technologie die heel veel waarde kan brengen, maar diezelfde technologie kan ook leiden tot heel veel nachtmerries.  We staan aan de vooravond van een technologie die ingevoerd kan worden en afhankelijk van hoe we dat doen, welke regulering en welke afspraken we maken, wordt het onze grote droom of een grote nachtmerrie? Het feit dat jullie niet meer autorijden vind ik bijvoorbeeld goed nieuws. Want daarom sta ik elke dag in de file, dat is dan voorbij. Aan de andere kant moet je je goed realiseren dat de mens een klein beetje arrogant is, vind ik dan”.

De Wit legt zijn stellingname uit met een voorbeeld: “In 1997 toen Kasparov verloor van computer Deep Blue, dacht hij dat er niemand beter was dan hij in het schaken. Dat is de arrogantie van de mens. Wij denken dat we zo slim zijn dat we altijd de baas blijven en dat is maar zeer de vraag. Na die wedstrijd zag je ook veel mensen die blij waren dat de technologie slimmer was geworden dan de mens. Hoe gaan we hier mee om en wat voor een soort maatschappij gaan we maken? Daarom vind ik dit debat belangrijk. We moeten kijken wat het in positieve én negatieve zin kan brengen zodat we weten hoe we dit moeten gebruiken.”

Sieuwert van Otterloo vult De Wit aan: “We gaan denk ik een heel erg pijnlijke tijd tegemoet. Iedereen denkt nu dat zijn huisarts een goede huisarts is. Maar op het moment dat die computers drie, vier keer zo goed zijn, dan wordt pas duidelijk wat voor een amateurs al die mensen zijn. Hetzelfde geldt voor rechters. De meeste rechters vinden zichzelf best goed, maar die gaan een pijnlijke ontdekking doen als de computers de rechtspraak over gaan nemen. Die kunnen veel consistenter zijn. Die lezen gewoon wél al het materiaal voor een uitspraak door. Op elk vakgebied ga je zien dat je dacht dat je goed was als professional maar je wordt nooit meer zo goed als een computer.”

Bovenstaande uitspraken geven de sfeer in de zaal deze middag goed weer. Men was uitgesproken over AI en de verhouding in combinatie met de mensheid.

Andere stellingen waar uitvoerig bij stil gestaan is zijn:

• AI is per definitie te gevaarlijk om aan digitale professionals over te laten?
• Het zijn mensen die intelligente systemen bedenken en daarom zal AI altijd in zekere mate vooringenomen zijn.
• AI werkt voor een belangrijke mate door ‘zelflerende algoritmes’. Daardoor kunnen we steeds moeilijker achterhalen hoe beslissingen worden genomen. We worden dus steeds afhankelijker van steeds ondoorzichtiger automatische besluitvorming. Willen we dat?
• Nederland wil digitaal koploper worden; juist in AI. Wat is hiervoor nodig?

Alle panelleden waren het deze middag eens over het volgende:

We moeten AI ook vanuit ethische en filosofische kanten bekijken en niet alleen vanuit het technocratische. AI moet transparant zijn en controleerbaar blijven om de mens te helpen.