Esther Vergeer: 'Je moet altijd dicht bij jezelf blijven'

'Eigenlijk had ik nooit zoveel met de bestuurskant van de sport,' zegt Esther Vergeer. De zevenvoudig paralympisch tenniskampioen stopte in 2013, na veertien jaar onafgebroken op de eerste plaats van de wereldranglijst in het rolstoeltennis te hebben gestaan, als topsporter. Stilgezeten heeft ze sinds die tijd echter niet. Naast haar al in 2004 opgerichte Esther Vergeer Foundation, was ze actief als toernooidirecteur van het ABN AMRO World Wheelchair Tennis Tournament in Rotterdam en Chef de Mission van de Nederlandse paralympische delegatie op de Olympische Winterspelen in PyeongChang. Ook is zij een van de negen leden van de, in 2017 op gezag van toenmalig minister Edith Schippers opgerichte, Nederlandse Sportraad. Langzaamaan leerde de topsporter de bestuurskant van de sport beter kennen. Dit jaar neemt Vergeer deel aan het Sports Leadership Program aan Nyenrode Business Universiteit.

Esther Vergeer voltooide eerder al een master International Sports Management aan het Johan Cruyff Institute. Johan Cruijff pleitte altijd voor oud-topsporters in bestuursfuncties en ook NOC*NSF ziet graag dat voormalige topsporters een leidersrol oppakken in het sportbestuur. Met als drijfveren haar liefde voor de sport en de overtuiging dat sport een positieve maatschappelijk invloed kan hebben, besloot zij een volgende stap in haar sportcarrière te zetten door zich aan te melden bij Nyenrode.

Gevoel

Het belangrijkste voor goed leiderschap in de sport is gevoel, betoogt Vergeer. 'Natuurlijk zijn kennis en kunde belangrijk, maar je moet er gevoel bij hebben, bijvoorbeeld omdat je zelf altijd veel aan sport hebt gedaan of omdat je er altijd als vrijwilliger bij betrokken bent geweest. Die persoonlijke affiniteit heb je nodig om dicht genoeg bij de sport te kunnen staan.'

'Als topsporter had ik ook te maken met instituties en commissies,' vervolgt ze. 'Dat kwam op mij altijd heel afstandelijk over. Er wordt niet voor niets altijd over ‘bobo's’ gepraat, daar heb ik dus helemaal niets mee. Aan dat plaatje van de sportbestuurder wilde ik niet voldoen. Ik had mijn eigen ideeën en in mijn werk voor mijn Foundation en als Chef de Mission, hoor ik vaak dat mijn aanpak verfrissend en fijn is. Je moet altijd dicht bij jezelf blijven. Dat betekent overigens niet dat je niet kan leren van anderen.'

Zelfverzekerd

Juist dat maakt het Sports Leadership Program van Nyenrode voor Vergeer zo waardevol. 'We zijn in april begonnen en ik leer veel van de mensen om me heen. Het is een boeiende groep deelnemers met diverse achtergronden en ervaringen in de sportwereld. Iedereen durft ook zijn eigen kwetsbaarheid te laten zien. Als je dat niet durft, mis je wat in je leiderschap. Het is voor mij heel waardevol om te zien hoe anderen daarmee omgaan.'

Vergeer hoopt dat zij na de opleiding iets sterker in haar schoenen staat: 'Ik zou wel wat zelfverzekerder willen worden. In de wereld van het sportbestuur komen de personen die ik ken heel zelfverzekerd over. Dat ben ik niet van nature. Als sporter is dat makkelijker. Als je hard traint, kan je aan het einde van een training of wedstrijd vaak heel concreet zien of je goed bezig bent geweest. Je hebt dan namelijk die pionnen omgeslagen, of er wordt een medaille om je nek gehangen. In een bestuursrol heb je die tastbare bevestiging niet, maar ik ben wel vaak op zoek naar bevestiging dat ik op de goede weg zit.'

Integratie

De eerste module van de opleiding ging over social impact en legacy. 'Dat vind ik enorm boeiend en het is iets waar ik met mijn foundation binnen de paralympische sport al veel langer aan werk. Wat laat je achter en welke keuzes maak je daarvoor?'

Samen met NOC*NSF werkt Vergeer ook aan die legacy. 'Bij ons is paralympische sport volledig geïntegreerd in de reguliere sportbonden. We zijn een voorbeeldland en dat dragen we ook uit. Rond de Winterspelen in Zuid-Korea hebben we ook een aantal kleinschalige projecten uitgevoerd. Daarbij gaat het niet alleen om de spullen die we achterlaten, maar ook om de kennis en de zienswijzen die we overdragen aan de mensen daar.'

Topsportervaring

Vergeer put in haar bestuurlijke werk uit haar ervaring als topsporter. 'Mijn belangrijkste les gaat over het behouden van de regie in veranderende omstandigheden. En over invloed hebben waar je invloed op kan uitoefenen en loslaten waar je geen invloed op hebt. Toen ik 8 jaar was kwam ik in een rolstoel terecht. Dan komt er veel op je af. Er zijn dingen die je wel kan sturen en dingen die je niet kan sturen.'

Ik neem ervaringen mee die anderen niet hebben, maar mensen met een andere achtergrond nemen ervaringen mee die ook waardevol kunnen zijn.

Ondanks haar eigen ervaring hoeft een goede topbestuurder volgens Vergeer niet per se een topsportcarrière achter de rug te hebben. 'Je moet in een sportbestuur een goede mix van personen en kwaliteiten hebben, zoals je die in alle besturen nodig hebt. De ervaring van oud-topsporters is waardevol. Ik neem ervaringen mee die anderen niet hebben, maar mensen met een andere achtergrond nemen ervaringen mee die ook waardevol kunnen zijn. Sportbonden en overkoepelende organisaties moeten meer bedrijfsmatig gaan denken en ook op dat gebied is kennis en ervaring nodig.'

Toekomst

Welke ambities heeft Vergeer in de wereld van de sport en het sportbestuur? 'Het is lastig om een concreet doel te stellen. Ik ben blij met mijn foundation en ik vond het heel mooi om Chef de Mission te zijn in PyeongChang. Dat laatste moeten we nog evalueren en daarna praten we over een mogelijk vervolg.' 

Vergeer kijkt vooral naar de dingen die ze leuk vindt. 'Dingen waar ik mijn gevoel in kwijt kan en waar ik affiniteit mee heb. Daarnaast vind ik de afwisseling mooi. Ik geniet van breedtesport, maar ook van topsportevenementen. Wellicht komen er in de toekomst ook kansen op internationaal vlak voorbij. Ik sta overal open in.'