‘Het is in de huidige snel veranderende wereld essentieel dat leidinggevenden ruimte maken voor vakspecialisten, waarbij de manager de hiërarchische leiding behoudt, maar de vakspecialist kennisleider is’, aldus Ineke van der Ploeg. Van der Ploeg werkt al jaren samen met Nyenrode en is expert op gebied van gelijkwaardige samenwerking tussen vakspecialisten en managers. Ze is betrokken bij de ontwikkeling van het nieuwe Specialist Development Program van Nyenrode.
Pionier op gebied van specialist development
Elke vakspecialist zal het herkennen, er worden op managementniveau beslissingen genomen waarvan je denkt: als dat maar goedkomt. Hadden ze mij nou maar gevraagd mee te denken. Managers maken nauwelijks gebruik van de kennis van vakmensen en vakspecialisten weten op hun beurt niet goed hoe ze invloed kunnen uitoefenen op bestuurlijke processen. Met als gevolg frustratie en verkeerde beslissingen. Nyenrode komt met een oplossing, een ontwikkelprogramma voor specialisten: het Specialist Development Program. Van der Ploeg: ’Het is hoog tijd dat we meer aandacht besteden aan de ontwikkeling en carrière paden van specialisten. Er is veel aanbod op gebied van management development, maar elke organisatie zou minstens net zoveel aan specialist development moeten doen.’
De managementmythe voorbij
Als je als organisatie overeind wilt blijven in de huidige maatschappij die constant in beweging is, dan moet de verhouding tussen management en vakspecialisten veranderen van een hiërarchische in een gelijkwaardige relatie. Van der Ploeg: ‘De managementmythe is voorbij, het oude systeem met een generiek management dat beslissingen neemt gaat veel te traag. Er moet veel meer uit de vakspecialisten komen en zij hebben meer zeggenschap nodig. Ze zitten nu aan het einde van het besluitvormingsproces en moeten naar het begin.’
Zorg dat je als specialist een stem krijgt
Je kunt als specialist niet meer alleen verstand hebben van je eigen vakgebied als je relevant wilt blijven in de toekomst. Je moet leren multidisciplinair te werken. Van der Ploeg: ‘Als een actuaris en marketeer gaan samenwerken op gelijkwaardige basis komen er ineens hele mooie concrete oplossingen. De kennis van de actuaris gaat stromen in de organisatie en is altijd up-to-date. In de praktijk zie ik dat het werkt. Specialisten gaan met meer plezier aan de slag en ontwikkelen zichzelf en managers voelen zich niet meer genoodzaakt alles te controleren of met mooie praatjes hun gebrek aan kennis te verbergen.’
Als vakspecialisten zichtbaar worden en meer inspraak krijgen in bestuurlijke besluitvorming heeft dit vele voordelen. Bij overleggen, presentaties en besluitvorming over inhoudelijke zaken wordt niet de manager naar voren geschoven, maar de specialist. Van der Ploeg: ‘Zo wordt het besluitvormingsproces sneller en beter. Kennis zit op de juiste plek en wordt niet meer drie keer doorgegeven. Relaties worden persoonlijker en er is meer vertrouwen.’
Verandering van binnenuit
Tijdens het Specialist Development Program leer je als specialist anders naar jezelf, je werk en je positie te kijken. Van der Ploeg: ‘Reken erop dat er bloed, zweet en tranen vloeien. We dagen je uit te onderzoeken wat jou belemmert om naar voren te stappen. Je leert van binnenuit wat jouw kracht is en hoe jij die wilt vormgeven. Je slaat bruggen tussen vakspecialisten en het management en gaat met jouw kennis daadwerkelijk stappen maken om de organisatie positief te veranderen.’
Boek: Het nieuwe samenwerken
Van der Ploeg schreef een boek over het resultaat van zeven jaar studie, ervaring en onderzoek met leidinggevenden en vakspecialisten: Het nieuwe samenwerken: Management & vakspecialisten. Het boek is praktijkgericht en gaat in op specialist development vanuit het perspectief van de vakspecialist, de organisatie, managers en trainers.