'De voetbalwereld is mooi, maar niet erg naar buiten gericht', zegt Casimir Westerveld. Zijn carrière als linksbuiten bij Ajax werd in de kiem gesmoord toen hij op zijn 18de definitief werd afgekeurd. Het gaf Westerveld de mogelijkheid zich na zijn vwo-diploma op een studie Psychologie te storten, maar bloed kruipt waar het niet gaan kan. Het voormalige talent werd jeugdtrainer bij Ajax en is inmiddels Hoofd Jeugdscouting op De Toekomst. Hij hoorde van het Sports Leadership Program van Nyenrode Business Universiteit en was direct enthousiast. Dat enthousiasme werd aangewakkerd door Ernst Ligthart van de Raad van Commissarissen bij Ajax, die het programma ook had gevolgd. Westerveld: 'Het sluit perfect aan op wat ik doe: leidinggeven in de sport. En ik zoek ook graag uitdagingen buiten het voetbal.'
'Voetbal was mijn leven', vertelt Westerveld. 'Maar op mijn 14de brak ik mijn enkel. In diezelfde week kreeg ik een uitnodiging voor het Nederlands Elftal onder 15. Ik ben twee jaar aan het kwakkelen geweest, steeds weer blessures. Bij Ajax word je ieder jaar opnieuw gewogen en toen ik 16 jaar was, was het klaar. Ik ben nooit meer teruggekeerd op mijn oude niveau.' Westerveld probeerde het nog een jaar bij AFC en FC Volendam, maar hing zijn kicksen op zijn 18de noodgedwongen aan de wilgen.
Nieuwe kansen
Dat was voor hem een enorme teleurstelling. 'Maar het gaf mij wel de mogelijkheid het vwo af te maken en te gaan studeren. Ik ben Sociale Psychologie gaan studeren, omdat de dynamiek tussen mensen mij boeit. Daarnaast werd ik jeugdtrainer bij AFC, de next best thing. Ik kon niet meer spelen, maar ik was nog wel met voetbal bezig. Uiteindelijk moest die studie toch wijken voor voetbal.'
Westerveld werd door Ajax gevraagd om daar de jeugd te komen trainen. 'Het eerste jaar kon ik dat nog combineren met mijn studie, maar daarna werd ik gevraagd om ook de coördinatie van de jeugdscouting te gaan doen. Dat leidde in combinatie met het trainerschap tot een fulltime dienstverband bij Ajax en daar ben ik toen vol voor gegaan.'
“Nederland is klein en we zitten als het gaat om bijvoorbeeld tv-gelden en sponsoring in Nederland al aan het plafond”
Ajax Coaching Academy
Westerveld groeide door als trainer en combineerde verschillende andere coördinerende rollen binnen Ajax. Hij zag van dicht bij dat Ajax internationaliseerde en professionaliseerde. 'Drie jaar geleden kreeg ik de mogelijkheid om de Ajax Coaching Academy samen met een collega op te zetten. We werken samen met vijftig amateurverenigingen en hebben onder andere een vijfjarige deal gesloten met Guangzhou R&F FC in China. Zij betalen ons 2 miljoen euro per jaar in ruil voor de kennis die wij als Ajax in huis hebben. We hebben een aantal mensen die daar fulltime wonen en werken.'
Met de Ajax Coaching Academy is de Amsterdamse club exporteur in voetbalkennis. 'Dat klopt', zegt Westerveld. 'Nederland is klein en we zitten als het gaat om bijvoorbeeld tv-gelden en sponsoring in Nederland al aan het plafond. We moeten dus op zoek naar andere inkomsten en met onze jeugdopleiding kunnen we natuurlijk fantastische cijfers overleggen.'
Baat bij aanwezigheid in buitenland
Het gaat echter niet alleen om het geld. Westerveld: 'Op deze manier maken we Ajax wereldwijd zichtbaar. Als je in Azië en Afrika shirtjes wil verkopen, moet je in de Premier League, La Liga of in de Champions League spelen. Wij spelen niet structureel in de Champions League, maar op deze manier zijn wij ook zichtbaar. We verspreiden bovendien de Ajax-filosofie als het om voetbal gaat en onze buitenlandse partners kunnen een springplank voor spelers naar Ajax zijn. Op dat gebied moet je natuurlijk wel rekening houden met de strenge regels van de UEFA en de FIFA, maar Ajax heeft op meerdere gebieden baat bij de aanwezigheid in het buitenland.'
“Om een goed leider te zijn, moet je jezelf heel goed kennen. Je moet weten waar je primaire reacties vandaan komen”
Na het opzetten van de Ajax Coaching Academy kwam Westerveld terecht in zijn huidige functie: Hoofd Jeugdscouting. 'Ik ben verantwoordelijk voor het in kaart brengen van de grootste talenten in de categorieën van 7 tot en met 14 jaar. Mijn collega Henk Veldmate is verantwoordelijk vanaf de 'onder 16'-categorie en daarmee zijn we samen verantwoordelijk voor de hele scouting van de club. Ik heb een staf van acht professionele scouts en daarnaast werken we met zo'n negentig vrijwillige scouts die voor ons langs de velden staan in een straal van 60 kilometer rond Amsterdam. We scouten op deze leeftijd met name in Groot-Amsterdam omdat we kinderen tot de middelbare school zo veel mogelijk in hun eigen sociale omgeving willen houden.'
Modern leiderschap
Op welke manier sluit het Sports Leadership Program aan bij Westervelds werkzaamheden? Westerveld: 'Wat mij enorm aanspreekt is social impact & legacy. Je leert ook veel over het ecosysteem in de sport. Dat is heel belangrijk bij modern leiderschap. De wereld is groter dan jijzelf en daar heb je een rol in. Hoe beter je weet wat die rol is, hoe beter je er invulling aan kan geven.'
Het programma bestaat uit vier modules van één week. 'De deelnemers komen uit alle geledingen van de sport en business. Je wordt mede daardoor in die week op allerlei verschillende manieren getriggerd', zegt Westerveld. 'Het beste voorbeeld van hoe het programma mij verder heeft geholpen, staat eigenlijk een beetje los van mijn werk. Mijn vader is vier maanden geleden overleden. Phoenix Opleidingen begeleidt binnen het programma studenten individueel. Om een goed leider te zijn, moet je jezelf heel goed kennen. Je moet weten waar je primaire reacties vandaan komen, dat is de enige manier om anderen te kunnen sturen. Ik heb heel veel over mezelf geleerd in die gesprekken.'
“We hebben in Amsterdam zoveel expertise op het gebied van toptalent, daar moeten we als Ajax van profiteren”
Vergelijking met het Nationale Ballet
De voetbalwereld staat te boek als conservatief. Is daar wel ruimte voor modern leiderschap? 'In vergelijking met andere sporten zijn wij inderdaad behoudender, maar ik vind het belangrijk dat we goed om ons heen kijken. Ook het voetbal heeft behoefte aan modern leiderschap en je ziet dat het voetbal de vernieuwing ook opzoekt. Er wordt bijvoorbeeld steeds meer gebruik gemaakt van data en daar is nog veel meer winst te halen. Natuurlijk is het oog van de meester in scouting nog altijd cruciaal, maar er moet een zekere balans zijn. We zijn in het voetbal tegenwoordig ook minder bang om iets te leren van anderen. Zo heb ik een tijdje geleden uitgebreid gesproken met Ted Brandsen, directeur van het Nationale Ballet over hoe zij met talenten omgaan. We hebben in Amsterdam zoveel expertise op het gebied van toptalent, daar moeten we als Ajax van profiteren.'
Dit artikel is ook verschenen op SportKnowhowXL.
Inmiddels hebben ruim vijftig deelnemers dit programma voltooid, waaronder directeuren en commissarissen van voetbalorganisaties, oud-wereld- en olympisch kampioenen, topcoaches, directeuren van wielerploegen en professionals met een andere sportachtergrond. De komende maanden worden diverse docenten, alumni en partners van het programma geïnterviewd over het onderwerp ‘Nieuw leiderschap in sport’.