Hoe we dingen doen tot waarom we bestaan

Integratieve spiritualiteit in de vierde Industriële Revolutie
Sharda Nandram
Publicatiedatum: 22-11-2019

Het lijkt alsof tegenwoordig de aandacht voor religie in het algemeen afneemt, maar dat er wel een groeiende belangstelling is voor de spirituele ervaring. Deze behoefte aan spiritualiteit zal ten gevolge van de vierde industriële revolutie sterk toenemen, waardoor het belang van de bestudering van spiritualiteit meer dan evident is. Het onderzoek binnen de leerstoel Hindoe Spiritualiteit en Samenleving geeft een aanzet daartoe. Van belang is een heldere definitie van spiritualiteit en voor een goede kennisontwikkeling is er behoefte aan een gezamenlijke wetenschappelijke taal omtrent spiritualiteit. Dat stelt VU-hoogleraar Sharda Nandram in haar oratie op donderdag 21 november 2019.

Vierde Industriële Revolutie

Technologische voortuitgang gaat tegenwoordig heel snel en het duurt niet lang meer voordat het mogelijk wordt om de mens te robotiseren. Door de explosieve toename van informatie worden burgers voor hun beslissingen steeds meer afhankelijk van extra technologische ondersteuning. Ook zal het normaal worden dat mensen worden uitgerust met implantaten zoals een oogimplantaat. Hiermee vervaagt de grens tussen de traditionele zintuiglijke werkelijkheid en kunstmatige werkelijkheid. Nandram: “Google Glass is een behoorlijk eind op weg naar de realisatie van dit toekomstbeeld. Deze ontwikkelingen met onder andere mixed reality, artificial intelligence en quantum computing zijn voorboden voor de vierde industriële revolutie. Als gevolg van deze revolutie zullen existentiële vragen zoals ‘wie zijn wij?’ en ‘waarom bestaan we?’ in toenemende mate opnieuw worden gesteld.” Existentiële vragen behoren van oudsher tot het terrein van religie, waarbij gelovigen hun leven inrichten op basis van openbaringen, voorschriften en verklaringen uit de overgeleverde geschriften.

Integratieve aanpak leerstoel

Hindoe geschriften beschrijven dat het universum en het menselijke bestaan erin met elkaar verbonden zijn. Deze notie dat alles met elkaar in verbinding staat, maakt ruimte voor een holistische kijk op de wereld waar diverse visies en doelen met elkaar kunnen worden verenigd. De leerstoel stelt een integratieve aanpak voor, gebaseerd op inzichten uit het Hindoeïsme, waarbij er bij voorbaat een streven is naar een harmonisch evenwicht bij het begrijpen en oplossen van vraagstukken van welke aard dan ook.

World Integrativeness Forum

De geschiedenis laat zien dat het vele decennia vergt om met elkaar te bepalen hoe we de wereld zien, welke waarden voor ons belangrijk zijn en hoe we ons het beste ernaar kunnen handelen. De huidige verandersnelheid van de technologie is daarentegen vele malen hoger. Nandram: “Daarom is het nu de tijd, om naast de World Economic Forum, die zich in de afgelopen 48 jaar actief heeft ingespannen voor economie en technologie, een World Integrativeness Forum op te zetten, zodat wetenschappers kunnen bijdragen aan de beantwoording van de existentiële vragen die de Vierde Industriële Revolutie oproept.”

Sharda Nandram, geboren in Suriname, studeerde aan de Universiteit van Amsterdam en werd doctorandus in zowel de psychologie als economie. Ze promoveerde op een onderzoek naar de rol van vakbondskaderleden in Nederland binnen de vakgroep  sociale psychologie aan de VU. Naast haar deeltijd hoogleraarschap Hindoe spiritualiteit en samenleving aan de Vrije Universiteit, is Sharda ook deeltijd verbonden aan Nyenrode Business Universiteit bij het Center for Entrepreneurship, Governance & Stewardship en aan de Indiase Universiteit Banasthali University in Jaipur.

Sharda is ook non-executive director van Buurtzorg Edugreen Neighborhood Care India. Ze is verder ook lid van de steering committee van de European SPES (Spirituality Economics Society) Institute en mede-oprichter van van Praan Group.

Gerelateerde opleidingen

  • Frontrunners in Stewardship

    Startdatum: Startdatum in overleg
    Taal:
    • Nederlands
    Locatie:
    • Breukelen

    Organisaties staan vandaag de dag voor grote transitie opgaves met toenemende eisen in wetgeving en financiering, kritischer consumenten en NGO’s. Daar tegenover staat dat organisaties in deze tijd grote kansen kunnen benutten om tot nieuwe markten en nieuwe, toekomstbestendige business modellen te komen. Hoe organiseer je dat? En hoe krijg je daarin medewerkers en partijen in de keten mee?