‘Je onderneming verkopen doe je maar één keer, bereid dit proces goed voor’

De verkoop van een onderneming heeft grote impact op het leven van de verkopende ondernemer. Psychologisch rijst de vraag: hoe richt je het nieuwe leven in, nu een belangrijke pijler ervan wegvalt? Financieel speelt het strategisch beheer over het vermogen dat na zo’n verkoop ineens vrijkomt. Dit zijn centrale thema’s in het programma ‘Verkoop onderneming en Private Wealth - succesvol voorbereid op een nieuwe toekomst’.

“Een ondernemer illustreerde laatst heel duidelijk: het is alsof je met 200 kilometer per uur ineens tot stilstand komt.” Dat vertelt Edwin Ezinga, als gastdocent en programma-manager verbonden aan Nyenrode Business Universiteit. Ezinga’s ervaring is dat lang niet alle ondernemers die hun bedrijf verkopen, optimaal zijn voorbereid op die stilstand. “Ze hebben soms tientallen jaren hard gewerkt, vaak zestig uur per week of meer. Het mentale afscheid valt hen veelal zwaarder dan verwacht. Het programma leert je hier bewust mee om te gaan en je te realiseren dat je niet alleen afscheid neemt van je bedrijf, maar ook van een levensfase. Als ondernemer verlies je vaak een stuk identiteit, want je bént voor een deel je bedrijf.”

Het programma neemt de deelnemers mee in het verkoopproces zelf en de daaropvolgende periode.  Het belicht de essentiële psychologische en financiële aandachtspunten. Deelnemers vergaren nieuwe kennis, vaardigheden en zelfinzichten. Ezinga: “Het programma bereidt hen goed voor op alles wat er op je afkomt bij de verkoop van je onderneming: hoe maak je de onderneming én jezelf verkoopklaar, hoe ga je na de verkoop om met het nieuwe vermogen, en hoe voorkom je dat je psychologisch in een zwart gat valt.” 

Als voorbeeld noemt Ezinga een ondernemer die zijn bedrijf verkoopt, waarbij de nieuwe eigenaar wil dat hij nog een minimum aantal jaren aan het roer blijft staan. “De vraag is dan of je wel het type bent om voor een nieuwe eigenaar te werken. En wat als een deel van de koopsom direct betaald wordt, maar de rest via earn-out in de jaren erna? Zo’n verkoop komt vaak voor en de vraag is welke nadelen kleven hieraan vast?” Het programma leert ondernemers om dit soort vragen zowel vanuit een persoonlijke - als een strategische invalshoek te benaderen. Ezinga benadrukt dat je over dergelijke onderwerpen al vroeg in het verkoopproces moet nadenken.

“En dan ineens dat vermogen op je rekening”, zegt Ezinga. “De eerste vraag is natuurlijk: wat wil je hiermee en welke rol gaat dit vermogen spelen in jouw nieuwe leven?” Hij geeft aan dat de ene ondernemer na jaren hard werken vooral wil genieten van zijn geld, terwijl een ander het vermogen minimaal wil behouden en kunnen doorgeven aan de kinderen. “Een derde kiest voor de uitdaging om het vermogen te laten groeien en er zelf actief mee aan de slag te gaan, bijvoorbeeld door te investeren in bedrijven of weer een nieuw bedrijf te starten.”

Ezinga zegt veel ondernemers te spreken die hun bedrijf wel heel strategisch leidden maar helemaal geen concreet strategisch plan hadden voor het vermogen dat vrijkwam na de verkoop. “Dat leidt vaak tot investeringen waar iemand achteraf spijt van heeft.” Hij stelt dat het programma verschillende investeringsmogelijkheden inzichtelijk maakt maar ook laat zien welke valkuilen daarbij bestaan. “Deelnemers leren hoe je een heldere visie op het vermogen formuleert en hoe je een investeringsstrategie bepaalt. Met die kennis kunnen ze een verantwoorde mix van beleggingen en investeringen kiezen.” Ook belicht het programma hierbij persoonlijke afwegingen. De ene ondernemer heeft voorkeur voor vastgoed, terwijl een ander liever investeert in startups of beleggen op de beurs. “Ondernemers leren hoe zij vanuit hun eigen persoonlijkheidsprofiel een weloverwogen keuze kunnen maken en een juiste balans kunnen vinden tussen risico, rendement en ‘leuk.’”

Ezinga spreekt van een trend, waarbij ondernemers hun onderneming op jongere leeftijd verkopen. Die trend wordt volgens hem onder meer veroorzaakt door de snelle technologische ontwikkelingen, waarmee bedrijven door schaalbaarheid ook sneller kunnen groeien. “Maar hierdoor worden ondernemers ook eerder manager en bestuurder dan vroeger, en dat is lang niet altijd hun ambitie. Ze missen dan het ondernemerschap uit de beginfase en besluiten daarom eerder om hun bedrijf te verkopen.” 

Daarnaast speelt volgens Ezinga ook een veranderende maatschappelijke trend een rol. “Vroeger ging je als ondernemer gewoon door tot je midden zestig was. Pas dan verkocht je, of namen je kinderen het bedrijf over. Nu is dat anders. Jonge veertigers of vijftigers, die hun onderneming verkopen doordat lifetime employment niet meer vanzelfsprekend is, zitten vaak nog vol energie en zoeken nieuwe uitdagingen. Het programma biedt hen waardevolle kennis en concreet toepasbare inzichten, van ondernemers die al ervaring hebben met verkoop.”