Inzicht in Corporate Governance: ‘Een mooie balans tussen juridische kaders en het belang van gezond verstand’

Als organisatieadviseur heeft Tanja Vlug te maken met mensen op verschillende posities met individuele belangen en motieven. Omdat ze zich verder wilde verdiepen in dit krachtenveld en in haar positie richting de raad van commissarissen, gaf Vlug zich op voor het programma Inzicht in Corporate Governance van Nyenrode Business Universiteit.

Vlug is mede-eigenaar van Humancollective, een organisatieadviesbureau dat gespecialiseerd is in het ontwikkelen van teams, leiders en organisaties “Mijn opdrachtgevers zijn meestal directie- en MT-leden, maar af en toe mengen ook commissarissen zich in het vraagstuk waar we aan werken. Dat maakt dat ik mij soms in een interessant krachtenveld bevind. Want wat mogen commissarissen wel en niet aan je vragen als het gaat om het functioneren van het bestuur? Tot hoe ver reikt hun invloed of zou hun invloed moeten reiken? En wat kan je eigenlijk van hen verwachten? Daar wilde ik meer over te weten komen, des te meer omdat ik zelf de ambitie heb om op een dag commissaris te worden.” Bij Vlug was bovendien de wens ontstaan om haar kennis en ervaring in te zetten ten dienste van andere organisaties. “Ik weet hoe het is om een bedrijf te runnen en het lijkt me uitdagend om op afstand een organisatie te helpen groeien. Ik denk daarbij aan een middelgrote onderneming of een scale-up.”

Smullen

Om haar kennis te verbreden, trok Vlug de stoute schoenen aan en gaf ze zich op voor de Nyenrode Commissarissencyclus. “Toen werd ik min of meer teruggefloten”, grapt Vlug. “In deze cyclus is het namelijk de bedoeling dat je niet alleen kennis komt halen, maar ook je eigen ervaring als commissaris deelt. En aan die laatste voorwaarde kon ik niet voldoen. Ik kreeg het advies om het programma Inzicht in Corporate Governance te volgen, een programma waar Vlug naar eigen zeggen een beetje huiverig aan begon. “Het leek me heel juridisch allemaal, en daarom ook een beetje droog. Maar niets bleek minder waar! De docenten waren heel goed in staat om hun eigen vakgebied voor het voetlicht te brengen en de corporate governance code tot leven te wekken. Daarbij maakten ze gebruik van aansprekende casuïstiek. Dat soort praktijkvoorbeelden vind ik echt om te smullen!” Vlug moet nog regelmatig denken aan het college van Gabriël Anthonio, bijzonder hoogleraar sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Hij verstaat de kunst om zijn visie op leiderschap via het vertellen van verhalen bij de ander te laten landen.”

Balans

Vlug vindt het programma een mooie balans tussen aan de ene kant kennis over corporate governance, en aan de andere kant ook het belang van gezond verstand en een moreel kompas. “Soms kan je afwijken van de corporate governance code, want in tegenstelling tot wetgeving, biedt de code flexibiliteit om af te wijken van de principes en best practice bepalingen. Maar dat moet je dan wel goed kunnen beargumenteren. Naast ratio, spelen natuurlijk ook persoonlijke motieven en belangen een rol, met bijbehorende risico’s. Als organisatiepsycholoog vind ik dat ontzettend interessant.” Tijdens het programma brengen deelnemers ook zelf casussen in. Vlug koos daarbij voor haar dilemma rondom vertrouwelijkheid in de relatie tussen bestuurders, commissarissen en haarzelf. “Humancollective begeleidt ook projecten in organisaties die te maken hebben met sociale veiligheid en waarbinnen ik een adviesrol vervul. Ik vroeg mij bijvoorbeeld af in hoeverre een raad van commissarissen (RvC) kan of zelfs moet ingrijpen wanneer een raad van bestuur (RvB) dat niet of onvoldoende doet en er toch een vermoeden is van een onveilige werksituatie. Daar weet ik nu het antwoord op: een RvC moet ingrijpen als dat nodig is, want dat hoort bij goed bestuur en goed toezicht.”

Andere ogen

Het programma heeft er niet alleen toe geleid dat Vlug meer begrip heeft gekregen voor de positie van commissarissen, maar ook dat zij met andere ogen is gaan kijken naar het werving- en selectieproces voor dit soort functies. “Een commissaris wordt vaak gevraagd vanwege zijn of haar kennis van de sector, en/of ervaring. Helaas speelt hier het old boys network vaak nog een grote rol. Inmiddels ben ik ervan overtuigd dat in de selectie van commissarissen óók hun morele kompas een onderscheidende factor zou moeten zijn. Bovendien moeten ze hun functie niet te lichtzinnig opvatten. De verantwoordelijkheid is groot en ontwikkelingen met betrekking tot AI bijvoorbeeld, gaan razendsnel. Het is belangrijk dat je je daar als RvC in verdiept.”

Hoewel Vlug met enige terughoudendheid aan het programma begon, vond ze er de verdieping die ze zocht. “Eigenlijk vond ik het jammer dat het programma was afgelopen.”

Ben je nieuwsgierig geworden naar dit programma?
Meld je dan aan voor de online belevingssessie op maandag 9 september. Bekijk hier het programma.

Online Belevingssessie Inzicht in Corporate Governance