‘Kennis en kunde kwam bij elkaar tijdens simulatiesessies’

‘Door stringenter toezicht worden pensioenfondsen overladen met operationele druk, waardoor er minder tijd beschikbaar is voor het adequaat doorlopen van strategische vraagstukken.’ Dat zegt Ronald Waals, oud-deelnemer van het Executive Pensions Program aan Nyenrode Business Universiteit. Waals is Managing Director bij vermogensbeheerder PineBridge Investments en lid van de Raad van Toezicht bij een aantal pensioenfondsen. ‘Strategie is leidend voor het proces en niet omgekeerd.’

‘Tijdens het programma leerde ik dat pensioenfondsen zich veel meer moeten bezighouden met visie en strategie om daar invulling aan te kunnen geven’, vervolgt Waals. ‘Wat is bijvoorbeeld de juiste strategie om pensioenen toekomstbestendig te managen? Is aansluiting met andere fondsen de oplossing, of moeten we solidariteit anders gaan invullen. Dit kan tot heel veel oplossingen leiden. Tot een liquidatie of fusie bijvoorbeeld, maar ook tot een andere invulling van je bestuurlijke inrichting en aansturing. Of misschien is de conclusie dat de regeling onvoldoende aansluit bij de reële economie en de uitvoeringsovereenkomst anders moet.’

De goede dingen doen

‘Ik heb geleerd om een bredere kijk te hebben op waar je bestuurlijk tegenaan loopt en hoe daar mee om te gaan. Neem niet zomaar alles aan wat je hoort, ren niet blind achter iedere stok aan, maar onderzoek het effect van verandering op de eigen situatie. Dus niet alleen dingen goed doen, maar ook de goede dingen doen. Immers, de goede oplossing voor een verkeerd probleem, leidt tot verkeerde oplossingen. Tijdens de opleiding hebben we veel aandacht besteedt aan scenario denken en welke opties daaruit voortkomen, om tot een gedegen en afgewogen strategie te komen. Naast het moreel kompas om zorgvuldige belangenafwegingen te maken binnen de solidariteit van pensioen, hebben we geleerd om juiste reflecties naar boven te krijgen op gebied van ethiek, integriteit en compliance.

Kennisniveau vergroten

Waals geeft een voorbeeld uit de praktijk van het nut van breder kijken: ‘Ik ken bijvoorbeeld een pensioenfonds dat onder druk van toenemende complexiteit, kennis, kosten en de opvatting dat ze te klein zijn om zelfstandig te kunnen blijven bestaan, besloot aansluiting te zoeken met een ander pensioenfonds. Dat besluit werd snel en bijna automatisch genomen. Maar het probleem zit daar misschien helemaal niet. Door meerdere scenario’s te belichten en opties te bekijken, kan blijken dat de oplossing misschien wel heel ergens anders ligt. Misschien moet je als bestuur de structuur van de governance anders inrichten, waarbij strategie en operationele zaken beter op elkaar worden afgestemd, met beter gekwalificeerde en kundige bestuurders, zoals die worden opgeleid via bijvoorbeeld deze masterclass.

Droog oefenen

‘De diverse simulatie sessies leenden zich uitstekend om alle kennis bij elkaar te brengen. Je kan droog oefenen zonder consequenties, maar je ziet wel het effect van je handelen en je gedrag. Tijdens de simulatie ga je bijvoorbeeld een pensioenfonds beleggen en moet je handelen op berichten die van grote invloed zijn op de waardeontwikkeling van je portefeuille,’ legt Waals uit. ‘Had je met dat scenario überhaupt rekening gehouden? Welke beslissingen neem je dan? Wat is het effect van die beslissingen? Hoe ga je daarmee om? Verder krijg je praktische handvatten, bijvoorbeeld rond boardroomdynamiek. Hoe ga je om met dominante mensen, of crisissituaties binnen een bestuur en kan je toch je punt maken? Of: hoe ga je om met tegenstrijdige belangen binnen een bestuur? Daar heb je kennis en kunde voor nodig en dat heb ik gekregen. Dat vind ik de kracht van het programma. Het programma is echt ‘met elkaar, voor elkaar.’