Maatschappelijke impact vergroten door het creëren van een ecosysteem

Op 11 maart 2021 is de City Deal Impact Ondernemen gelanceerd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De City Deal is een samenwerking tussen 80 partners en heeft als doel een faciliterend ecosysteem te creëren voor maatschappelijke ondernemers. Door deze samenwerking worden barrières doorbroken en kunnen steden ondersteund worden in het vervullen van hun verantwoordelijkheden op het gebied van duurzaam inkopen. Tineke Lambooy, hoogleraar Ondernemingsrecht aan Nyenrode Business Universiteit, en Aikaterini Argyrou, universitair docent in maatschappelijke ondernemingen (social enterprises) en wetgeving, ook bij Nyenrode, werken mee aan de City Deal.

“Onze bijdrage bestaat uit het delen van kennis over maatschappelijk ondernemen om maatschappelijke impact te vergroten”, vertelt Lambooy. Beiden hebben veel ervaring in het doen van empirisch en theoretisch onderzoek naar maatschappelijke ondernemingen en recht, innovatieve businessmodellen, de circulaire economie en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

Argyrou: “Als deelnemer aan de City Deal kunnen we nieuwe en relevante informatie delen, bijvoorbeeld hoe je stakeholders kan betrekken bij besluitvormingsprocessen. Op deze manier kunnen we samen met gemeenten en ondernemers bijdragen aan maatschappelijke impact.”

Erkenning van maatschappelijke ondernemingen

Lambooy en Argyrou begonnen hun onderzoek naar maatschappelijke impact in 2011, door het stellen van vragen als ‘Welke rechtsvormen zijn geschikt voor maatschappelijke ondernemers?’ en ‘Wat betekent ‘maatschappelijk' in relatie tot publieke impact?’ Sindsdien hebben zij vele maatschappelijke ondernemingen in hun studies betrokken, meerdere case study’s uitgevoerd en diverse onderwerpen onderzocht op dit terrein, onder andere samen met PWC en KMPG. De resultaten van deze onderzoeken worden gebruikt door de overheid bij het ontwikkelen van een wetsvoorstel voor een specifieke rechtsvorm voor maatschappelijke ondernemingen.

Lambooy licht toe: “Het doel van deze wetgeving is dat stakeholders maatschappelijke ondernemingen kunnen herkennen aan hun rechtsvorm. Dat is belangrijk voor consumenten, private en publieke inkopers, impact-financiers en andere zakelijke relaties. Een duidelijke rechtsvorm zet de maatschappelijke ondernemingen ook op de kaart bij steden en gemeenten. Daaruit kan samenwerking ontstaan, bijvoorbeeld op het gebied van werkgelegenheid, zorg en sociale cohesie.”

Vergroten van kennis en verbinden

Om maatschappelijke ondernemingen goed te ondersteunen zijn nog diverse technische barrières en gebrek aan kennis te overbruggen. Lambooy: “Gemeenten weten bijvoorbeeld vaak niet hoe zij ‘duurzaamheid’ op kunnen nemen als element in een openbare aanbesteding, terwijl zij zich wel hebben gecommitteerd aan duurzaam inkopen. Wanneer zij dit wél weten, krijgen maatschappelijke ondernemingen direct een betere kans om met hen samen te werken. Een andere technische barrière is dat gemeentelijke inkopers vaak niet weten welke onderneming wettelijk wordt beschouwd als een ‘maatschappelijke onderneming’. Dit maakt het nieuwe wetsvoorstel zo belangrijk.” Argyrou voegt toe: “De City Deal is er uiteindelijk op gericht om de kennis te vergroten en om de maatschappelijke ondernemingen te verbinden met gemeenten.”

Meer impact en nieuwe kansen creëren

Argyrou vervolgt: “De samenwerking tussen steden, gemeenten, maatschappelijke ondernemingen en kennispartners vergroot niet alleen de mogelijke impact, het voorkomt ook dat het wiel steeds opnieuw uitgevonden wordt. Publieke inkopers hanteren namelijk allemaal hun eigen inkoopvoorwaarden, die onderling nogal verschillen. Dit maakt het lastig voor maatschappelijke ondernemingen om mee te doen in dergelijke aanbestedingstrajecten.”

Ze licht toe dat er een faciliterend effect ontstaat door iedereen dichter bij elkaar te brengen, wat ook leidt tot nieuwe kansen op het gebied van inclusiviteit, het creëren van een circulaire economie en sociale cohesie in de buurt. Lambooy: “Uiteindelijk helpt dit gemeenten en andere overheidsorganisaties om bij te dragen aan de vervulling van de Sustainable Development Goals. Dat zijn de 17 doelstellingen op het gebied van duurzame ontwikkeling, opgesteld door de Verenigde Naties.” Argyrou voegt toe: “De City Deal is wat ons betreft een heel goed initiatief, we zijn erg blij dat we hier onderdeel van zijn.”

Leadership, Entrepreneurship en Stewardship

Lambooy vertelt dat deelname aan de City Deal perfect past bij de kernwaarden van Nyenrode: Leadership, Entrepreneurship en Stewardship: “Maatschappelijke ondernemers vertonen leiderschap en zijn zoals de naam al zegt ondernemend. Het vinden van oplossingen voor het behoud van de natuur en het respecteren van elke medemens is de basis van hun innovatieve businessmodellen (Stewardship)."

Ze vervolgt: "In ons fulltime MBA-vak ‘Circular Economy and Sustainable Development’  betrekken we dan ook graag maatschappelijke ondernemingen. Zij delen met de studenten hun motivatie voor het starten van hun onderneming en hoe zij hun innovatieve businessmodel hebben ontwikkeld. Daarnaast dagen zij de studenten uit om mee te denken over vraagstukken op het gebied van marketing of het opzetten van impact-rapportages. Dit kan tot nieuwe, interessante en nuttige inzichten leiden.”

Argyrou sluit af: “We kijken ernaar uit om samen te werken in de City Deal, om van elkaar te leren en de resultaten te delen, zodat maatschappelijke ondernemers steden kunnen ondersteunen in hun maatschappelijke taken.”