"Ga dialoog aan als onderneming in zwaar weer verkeert"

Bedrijven die in zwaar weer verkeren, moeten de dialoog aangaan met de bank en zich daartoe inleven in hun perspectief, adviseert Mike Nawas, associate professor Financial Markets aan Nyenrode Business Universiteit. Ook belangrijk is het om afspraken te maken over welke invloed vermogensverschaffers hebben bij verschillende situaties, voordat financiers op eigen houtje beslissingen nemen.

Dr. Mike Nawas, associate professor Financial Markets aan Nyenrode Business Universiteit en docent bij de collegereeks Turnaroud management & restructuring, legt uit dat financiering bij herstructurering van ondernemingen die in zwaar weer verkeren om een andere benadering vraagt dan financieringen voor langere termijn. Het gaat in turnaround-cases om grotere risico’s, een kortere looptijd en meer analytische werkzaamheden van een investeringspartij. Dat betekent dat institutionele beleggers, die niet bovenop hun beleggingen zitten en uitgaan van een langlopende termijn met lager risico, zich niet snel als financieringspartij opwerpen, vertelt hij.

Niet het hele palet

Het aantrekken van financieringsbronnen in een turbulente markt valt buiten het geëigend repertoire van de meeste financiële professionals en daarom kan het nodig zijn om voorbereidend advies te zoeken bij specialistische consultants, in plaats van alleen met de huisbank in gesprek te gaan, drukt Nawas ondernemers op het hart. ‘Die geeft je niet altijd het hele palet. Een expert kan adviseren en zeggen: "Heb je al eens nagedacht over exportkredietverzekeringen, NLInvesteert, staatsgaranties, nieuwe banken die naar Nederland komen, crowd funding, et cetera. Laat u voorlichten."

In onzekere tijden waarbij het bedrijf in zwaar weer verkeert, spelen langetermijnoverwegingen nauwelijks een rol. "Zelfs ‘lang’ is bij turnaround ‘kort’,’ zegt hij. ‘Denk aan periodes van niet langer dan een jaar of drie. Verder kijken dan drie jaar in een risicovolle situatie is niet realistisch voor een externe vermogensverschaffer." Gaandeweg de looptijd van de turnaroundperiode kunnen de ondernemer en de financier kijken hoe het met de business gaat en opties te bespreken om, als het beter gaat met het bedrijf, van een turnaround-situatie naar een going concern financiering te gaan. "Dat betekent dat een onderneming vervroegd zou kunnen aflossen van de dure turnaround."

Perspectief vermogenverschaffers

Een van de vragen die bedrijven in roerige tijden hebben, is hoe ze stakeholders in die situatie aan boord houden. "Ondernemers worstelen vaak met het zich verplaatsen in het perspectief van vermogenverschaffers," weet Nawas. "Het helpt om de taal van de bank te spreken. Ga uit van het risicoprofiel dat de bank gebruikt, bijvoorbeeld wanneer er kortlopend kapitaal nodig is om de liquiditeitspositie te verbeteren in een periode dat het niet goed gaat, of wanneer er juist uitgegaan wordt van een langere periode en meer kapitaal vanwege een structurele wijziging van het businessmodel. Ga de dialoog aan met de bank en bereid je voor met de vraag ‘what’s in it for them?’’

Daarbij is het van belang om de bank mee te nemen in verschillende scenario’s, legt hij uit. "Houd de realiteit in het oog: ook de ondernemer kan de toekomst niet voorspellen en dan is het belangrijk om in scenario’s te denken. Bijvoorbeeld als er wordt uitgegaan van een turnaroundtijd van zes maanden. ‘We denken dat wel, maar wat gebeurt er als het twaalf maanden duurt? Kijk samen vooruit en praat van tevoren over de middelen die eventueel worden verschaft."

Eigen vermogen en afnemers

Het is al belangrijk om een financier als een bank mee te nemen in de overwegingen en het gesprek, maar dit is misschien nog veel belangrijker wanneer het om eigen vermogen gaat. Een private equity- of venture capitalist-partij zit nog meer bovenop het ondernemersrisico, vertelt Nawas."Dan moet je het niet alleen hebben over scenario’s, maar ook over de invloed van deze vermogenverschaffers." Dat is een onderwerp waar veel ondernemers huiverig van worden, erkent hij. ‘Die denken dan: "Ja, maar ík ben de ondernemer’."

Ook hierbij geldt dat het beter is om van tevoren afspraken te maken en niet te wachten tot zwaardere tijden zich aandienen, omdat deze partijen dan zelf beslissingen nemen die niet per se gunstig uitpakken voor de ondernemer. "Maak van tevoren afspraken over bijvoorbeeld additionele trekkingen."

Ook de afnemers en leveranciers zijn stakeholders waar de ondernemer in onzekere tijden goed naar moet kijken. "Afnemers zijn ook niet gek en volgen de kredietsituatie op de voet. Ze willen zeker weten dat ze duurzaam vooruit kunnen. Het kan zijn dat bij zwaar weer leveranciers willen dat er vooruitbetaald wordt. Of dat ze bij schaarste ervoor kiezen om niet aan iedereen te leveren. Wat is een garantie dan nog waard? Bij management van turnaroundsituaties worden deze stakeholders soms vergeten, terwijl ze belangrijk zijn voor de bedrijfscontinuïteit."