Personeelstekort, energieprijzen en inflatie bedreigen toekomst familiebedrijven

Arbeidsmarktkrapte, onzekere energieprijzen en hoge inflatie vormen een ernstige bedreiging voor de continuïteit van familiebedrijven. Personeelstekort leidt tot een afname van de winstmarge van 12% en familiebedrijven zullen 10% minder investeren in innovatie. Dat blijkt uit onderzoek naar Nederlandse familiebedrijven van Nyenrode Business Universiteit in samenwerking met RSM en Van Lanschot Kempen. De zorgen van familiebedrijven zijn de afgelopen maanden sterk toegenomen: terwijl in juni dit jaar nog 28% aangaf dat de arbeidsmarktkrapte de continuïteit van de productie en/of dienstverlening van hun bedrijf in gevaar bracht, maakt nu 52% zich ernstig zorgen.

In de eerste plaats baart personeelstekort familiebedrijven grote zorgen, gevolgd door stijgende energieprijzen en onzekere inkoopprijzen. Daarnaast vormt de belastingschuld door corona voor een deel van hen een grote uitdaging.  Vanwege de schaarste op de arbeidsmarkt heeft bijna de helft van de familiebedrijven sinds juni dit jaar een tussentijdse loonsverhoging doorgevoerd. Meer dan de helft van de directeuren verwacht een afname van de winstmarges in de komende 12 maanden. 

Minder investeren door inflatie

Ook de inflatie heeft voor 16% van de familiebedrijven desastreuze gevolgen. Eén op de zes directeuren van de familiebedrijven vreest hierdoor voor de continuïteit van hun bedrijf op de langere termijn. Maar liefst 45% van de directeuren geeft aan dat de hoge prijzen van grondstoffen en energie disruptief zijn voor hun bedrijfsmodel. Verder heeft de aanhoudende hoge inflatie grote negatieve gevolgen voor de investeringen in innovatie van familiebedrijven. 43% van de directeuren zegt de komende 12 maanden minder te investeren in innovatie vanwege de hoge inflatie. Opvallend is dat men hierover steeds pessimistischer is geworden (t.o.v. eerder onderzoek in mei 2022, toen betrof dit 19%).

Prof. dr. Roberto Flören, hoogleraar Familiebedrijven: “Duidelijk is dat veel familiebedrijven gebukt gaan onder de groeiende kosten. Het ondernemersklimaat is op zijn minst uitdagend te noemen en dat terwijl veel bedrijven nog herstellende zijn van de gevolgen van de corona-epidemie en de lockdowns”.

Gebrek aan steun

Juist in deze tijd van arbeidsmarktkrapte, onzekerheid over de energieprijzen en een hoge inflatie vindt 75% van de familiebedrijven dat het kabinet onvoldoende aandacht schenkt aan de belangen van de Nederlandse familiebedrijven. Ze zijn ontevreden over de op Prinsjesdag gepresenteerde maatregelen, die een verschuiving veroorzaken van lasten op arbeid naar lasten op vermogen. 63% van de familiebedrijven verwacht dat de kabinetsmaatregelen negatief uitwerken voor hun bedrijf.

Daarnaast blijkt uit het onderzoek ook, dat de verwachte versobering van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) bij met name grote familiebedrijven tot problemen leidt in de betaalbaarheid van de bedrijfsopvolging. Zowel een verlaging van de BOR-vrijstelling in de schenk- en erfbelasting (47%) als een afschaffing van de doorschuifregeling in de inkomstenbelasting voor bedrijfsoverdrachten (44%) veroorzaken problemen in de betaalbaarheid van de bedrijfsopvolging. Een derde van de familiebedrijven die het bedrijf in de familie willen houden overweegt daarom het eigendom versneld over te dragen om van de oude regeling gebruik te kunnen maken.