RvC niet langer aan de zijlijn bij grensoverschrijdend gedrag

Grensoverschrijdend gedrag binnen organisaties is helaas aan de orde van de dag en haalt met regelmaat het nieuws. Bij Ajax gedroeg (ex-)voorzitter Marc Overmars zich grensoverschrijdend. Bij D66 raakte partijprominent Frans van Drimmelen in opspraak wegens grensoverschrijdend gedrag jegens een medewerker. Het Openbaar Ministerie vervolgt Jeroen Rietbergen, zwager van Talpa-eigenaar John de Mol, en jurylid Ali-B voor seksueel misbruik van kandidaten van The Voice of Holland. DWDD-presentator Van Nieuwkerk werd recent een keiharde werkcultuur verweten. Dennis Veldhuizen, alumnus van de Nyenrode Commissarissencyclus en advocaat bij CLINT, deed hier onderzoek naar.   

In ons artikel zetten wij allereerst uiteen welke knelpunten bestaan in de aanpak van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Een daarvan is dat de bron van grensoverschrijdend gedrag zich vaak in de top van ondernemingen bevindt, terwijl voorbeeldgedrag juist vanuit die top moet komen. Een ander knelpunt is dat het bestuur vaak de voornaamste informatiebron van de RvC is, terwijl het bestuur niet altijd bij machte is (eigen) grensoverschrijdend gedrag te herkennen. Deze knelpunten vereisen een pro-actieve aanpak van de RvC. 

Taken en bevoegdheden RvC

Vervolgens bespreken we de taken en bevoegdheden van de RvC aan de hand van wetgeving, de (recent gewijzigde) Corporate Governance Code en de rechtspraak. Hieruit volgt een duidelijke stimulans voor commissarissen om een actievere rol te vervullen ter voorkoming van grensoverschrijdend gedrag. De toegenomen focus op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen, bestuurders en commissarissen, draagt hieraan vanzelfsprekend bij. Niet ingrijpen kan zelfs leiden tot aansprakelijkheid van commissarissen. 

Ook bespreken we de middelen die de RvC kan inzetten ter vervulling van zijn taak, zoals het gebruik van informatiebronnen over de interne cultuur en veilige werkomgeving: de (interne en/of externe) vertrouwenspersoon, de ondernemingsraad, werknemers, klanten, publieke toezichthouders en klokkenluiders. Bronnen die op dit moment nog te weinig worden ingezet, maar juist een goed beeld kunnen geven over wat zich afspeelt op de werkvloer (en wellicht ook deels binnen bestuurskamers). 

VAR

Onze conclusie is dat de RvC niet langer aan de zijlijn kan staan en slechts invalt wanneer de nood (al) aan de man is. De RvC anno 2023 past de spreekwoordelijke rol van de in het voetbal gebruikte Video Assistant Referee (VAR). De VAR adviseert niet alleen wanneer daar door de scheidsrechter in het veld om wordt gevraagd, maar kijkt tijdens de wedstrijd steeds actief mee en adviseert zo nodig op eigen initiatief. Wij eindigen ons artikel met een praktische RvC checklist die hierbij kan worden ingezet. Om die reden wilden wij dit artikel graag onder de aandacht brengen bij de lezers van deze NCGI nieuwsbrief.