Samen strategie bepalen

Publiek-Private Samenwerking wordt steeds vaker gebruikt bij strategische vraagstukken over sectorgrenzen heen. Maurits Sanders van Nyenrode Business Universiteit vertelt hoe executives hierop kunnen inspelen. ‘Dit vraagt om commitment.’

Publiek-Private Samenwerking (PPS) is volop in beweging. Maurits Sanders, kerndocent PPS aan de Nyenrode Business Universiteit, signaleert grote ontwikkelingen. ‘Ten eerste is het belangrijk om te zien dat PPS allang geen inkoopinstrument meer is, zoals traditioneel in onder meer bouw & infra en ICT. Op andere gebieden - zoals het sociale domein, veiligheid en economie – gaat het veel meer om de vraag hoe je samen tot één strategie komt. Denk bijvoorbeeld aan het bevorderen van de regionale arbeidsmarkt en de uitstroom van uitkeringsgerechtigden. Daarbij is niet zonder meer duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is. Dan moeten betrokken partijen als gemeenten, bedrijven en maatschappelijke instellingen samenwerken. Dat betekent dat zij vooraf samen het doel moeten vaststellen, de taken verdelen en afspreken wie welke middelen inbrengt: financiën, maar ook bijvoorbeeld kennis.’

Verbanden ontwerpen en aansturen

‘Zo’n gezamenlijke strategie vraagt om commitment van iedereen. Elke partij heeft een stukje van de puzzel in handen. Om samen de hele puzzel te leggen, moeten ze over organisatiemuren heen denken, maar die muren niet wegdenken. Elke organisatie behoudt immers zijn eigen autonomie en identiteit. Het gaat er dus om oog te hebben voor het geheel zonder de eigen belangen uit het oog te verliezen. En: samen tot consensus komen, maar elkaar ook aanspreken op prestaties. Dat maakt PPS tot een kunst. Daarvoor moeten executives leren om samenwerkingsverbanden goed te ontwerpen en aan te sturen.’

Sectorverschillen overbruggen

‘De tweede ontwikkeling is dat schotten tussen maatschappelijke domeinen verdwijnen. Bij een groot thema als gezondheid kijken we nu ook naar de fysieke opbouw van de buurt. Maatschappelijke vraagstukken als het streven naar gezonde wijken en het langer zelfstandig laten wonen van ouderen vereisen samenwerking tussen domeinen, bijvoorbeeld sociaal en ruimtelijk. Dat volgt intrinsiek uit deze vraagstukken. Maar wet- en regelgeving dwingen zulke samenwerking ook af, bijvoorbeeld via de Omgevingswet. Dat vraagt veel van executives en professionals. Ze hebben nieuwe competenties nodig. En tools om cultuurverschillen te overbruggen en aansluiting te vinden bij een ander jargon, andere besluitvormingsstructuren en andere beleidsdocumenten.’

Van elkaar leren

De module Private Publieke Samenwerkingen van Nyenrodes MBA-programma helpt executives van zowel private als publieke organisaties uit verschillende sectoren om in te spelen op de genoemde ontwikkelingen. Sanders: ‘Het is een gemêleerd gezelschap. Daardoor kunnen deelnemers veel van elkaar leren. Je doet niet alleen kennis op; je deelt ook je eigen dilemma's met je medecursisten. Daarvoor werk je een eigen casus uit. Daarbij begin je met het maken van een verdiepingsslag in een empirisch onderzoek. Hoe zit het vraagstuk in de praktijk nou echt in elkaar? Vervolgens schrijf je daar een beschouwend essay over. Ondertussen spar je continu met de hele groep. Bovendien ga je de discussie aan met gastsprekers die werken aan de frontlinie van PPS-vraagstukken. Zo ben je heel concreet bezig met intersectorale Publiek-Private Samenwerking.’

Bron: Binnenlands Bestuur