Tax Assurance als fiscaal en maatschappelijk uitgangspunt

Nederland was in 2005 een van de eerste landen die het Horizontaal Toezicht, een vorm van fiscaal toezicht, introduceerde. Hierbij staat het wederzijds vertrouwen, begrip en transparantie tussen belastingplichtige en de Belastingdienst centraal. Horizontaal Toezicht sluit aan bij ontwikkelingen in de samenleving waarbij scherper ieders verantwoordelijkheid wordt aangeven bij het naleven en handhaven van fiscale wet- en regelgeving, en oog is voor de mogelijke impact hiervan op de samenleving. 

Lisette van der Hel - van Dijk RA, hoogleraar Effectiviteit van Overheidstoezicht aan Nyenrode Business Universiteit en senior strategisch adviseur bij de Belastingdienst, doceert het vak Tax Assurance binnen de Master Fiscaal Recht van Nyenrode.

Horizontaal Toezicht wordt gezien als een middel om ‘tax assurance’ te verkrijgen. Hierbij gaat het om het geven én verkrijgen van zekerheid over de fiscale positie van een onderneming. Van der Hel - Van Dijk: “Horizontaal Toezicht is een heel duidelijk samenspel tussen de fiscalist, de onderneming en de Belastingdienst. Ze acteren tenslotte alle drie op hetzelfde maatschappelijk speelveld en hebben alle drie belang bij een juiste belastingheffing.” Tax Assurance is een pijler binnen de opleiding Fiscaal Recht en een zelfstandig vak. “Dat betekent dat  verschillende elementen ervan terugkomen in verschillende vakken. Denk hierbij  aan ‘tax accounting’ bij het vak IB winst. In het vak Tax Assurance komt echter het hele vakgebied aan de orde. Zo behandelen we  wat horizontaal toezicht is, hoe een bedrijf ‘in control’  komt over de fiscaliteit, wat dit betekent voor het fiscaal toezicht en de rol van de belastingadviseur. ”

Actualiteit als leidraad in het theoretisch speelveld

Wanneer Van der Hel - Van Dijk kijkt naar de ontwikkelingen in de huidige maatschappij, betekent dat ook heel duidelijk iets voor de actualiteit in de opleiding. “Iedere docent gebruikt actuele voorbeelden uit de praktijk als onderdeel van de colleges en combineert dat met een stevige theoretische basis. In de afgelopen jaren hebben  de ontwikkeling van horizontaal toezicht, de strijd tegen belastingontwijking, de fiscale transparantie van multinationals en het debat over ‘fair share’ en fiscale ethiek een groot stempel gedrukt op Tax Assurance. “Momenteel nemen digitalisering en het gebruik van technologie in de maatschappij een grote vlucht. Dit alles heeft ook een weerslag op het opereren van een onderneming. Grenzen vervagen en landen wisselen steeds meer informatie uit over belastingafspraken en het gebruik van fiscale constructies. Wat de consequenties hiervan zijn voor ondernemingen en voor de fiscus behandelen we in het vak Tax Assurance.”

Mens in het vizier

Van der Hel - Van Dijk: “Toen in maart 2020 de eerste lockdown werd aangekondigd gaf ik college. Natuurlijk is er dan even spanning en onrust, maar we zijn heel snel en flexibel omgeschakeld naar online lesgeven: dat betekent digitale colleges, maar wel voorzien van zoveel mogelijk interactie. Natuurlijk mis je het fysieke contact. Uiteindelijk is dat wat ik het allerliefste doe: lesgeven zonder scherm, met de mens in mijn vizier. Ik heb er alle vertrouwen in dat dit weer komt. We zijn nu in ieder geval trots op de gevonden vorm en het feit dat we er in zijn geslaagd om de kwaliteit van de opleiding hoog te houden.”