Boekbespreking: Technology & Governance - Making technology work for society

Jaspers waarschuwt in zijn boek met de bovenstaande titel[1] dat we vooruit moeten kijken. Het gaat niet om waar we nu zijn, maar waar we met de technologie naartoe willen. ‘Het is hoog tijd dat technologie gezien wordt als een complement van de belangrijke ESG- desiderata (Environment, Society and Governance), waar bedrijven en overheden zich wereldwijd voor inzetten’, aldus Jaspers.[2]

Zoals altijd: ‘Timing is of the essence’. Kort nadat de alarmbel door zowel het World Economic Forum als de VNO-NCW werd geluid, verscheen onlangs dit boek waarmee de decision makers in het bedrijfsleven op een effectieve wijze een fors kennishiaat kunnen overbruggen omtrent de nieuwe technologische ontwikkelingen. Als een lavastroom komen die ontwikkelingen op ons af. Dat heeft grote gevolgen voor de strategie van vrijwel elke onderneming. Wie stil blijft staan treft hetzelfde lot als de bewoners van Pompeï. Vluchten voor de nieuwe technologie is geen optie. Integendeel. Technologie wordt gezien als een essentieel complement van de ESG-onderwerpen. Maar uit onderzoek blijkt dat meer dan 75% van de commissarissen niet over de kennis beschikt om over deze onderwerpen adequaat te oordelen. Dit leidt tot een te grote afhankelijkheid van externe adviseurs. Zoals elke bestuurder en commissaris de interne financiële rapportages zelf moeten kunnen begrijpen zonder financieel deskundige te zijn, moeten zij zelf ook over elementaire digitale kennis beschikken.

Solide overzicht

Met dit boek van Casper Jaspers wordt die vereiste kennis aangereikt. Het boek voorziet in een solide overzicht van de huidige stand van zaken van technologie. Aan de orde komen artificial intelligence en robotics, internet of things, cybersecurity, blockchain en social media. Ieder hoofdstuk is onderverdeeld in een aantal sub-onderwerpen, zoals de toekomst van werk, autonome wapens, deepfakes en ransomware, filter bubbles en digitale valuta. Het boek is zo geschreven dat je het niet van kaft-tot-kaft hoeft te lezen.

Ethische vraagstukken

Na een uiteenzetting van technologische ontwikkelingen volgt een hoofdstuk over ethiek. Jaspers stipt regelmatig aan welke ethische vraagstukken spelen bij de inzet en ontwikkeling van technologie. Tevens vat hij samen welke opvattingen ten grondslag kunnen liggen aan ons oordeel over wat goed en fout is. Aan de orde komen klassieke filosofen zoals Bentham, Kant en Aristoteles, maar ook meer recente denkers zoals Rawls en Sandel. Bestuurders en commissarissen hebben een belangrijke taak om erop toe te zien dat nieuwe technologie op een maatschappelijk verantwoorde manier wordt ingezet, zonder morele of ethische grenzen te overschrijden.

Nieuw governance framework voor technologie

Het boek sluit af met een voorstel voor een nieuw governance framework voor technologie. Zowel ethische- als technische governance vraagstukken kunnen volgens Jaspers het beste worden geadresseerd door het opstellen van principes, die gebaseerd zijn op een publiek debat over de consequenties van technologische vooruitgang. De weg vooruit moet door de overheid worden gewezen. Jaspers waarschuwt voor hoge verwachtingen van de wetgever. Die loopt achter de snelle vernieuwingen aan. De door Jaspers beoogde principes zijn in het beste geval het resultaat van een publieke discussie over ethiek en de waarden die wij als samenleving belangrijk vinden. Ambitieus, omdat een kenmerkende eigenschap van dergelijke discussies lijkt te zijn dat ze nooit tot een bevredigende conclusie leiden. Jaspers stelt dat we de meeste kans op succes hebben om technologie effectief te reguleren, als we principes combineren met soft law mechanismen, zoals richtlijnen, regulatory sandboxes, educatie en multi-stakeholderism.

Het boek is niet geschikt voor diegenen die op zoek zijn naar een specialistisch tekstboek over technologie. Met dit boek ben je wel in staat om je kennis op het vereiste peil te brengen voor een bij-de-tijdse governance van ondernemingen.