“Neem de tijd om te leren, het komt je bedrijf ten goede”

“Neem de tijd om te leren. Er is veel moed voor nodig en het vergt energie, maar het komt je bedrijf op lange termijn ten goede.” Dit is één van de adviezen die prof. dr. Willem Burggraaf zijn toehoorders meegaf tijdens zijn emeritaatsrede ‘De ondernemer centraal, tijd voor reflectie’. De rede vond plaats op 7 september 2020 in de sporthal van Nyenrode Business Universiteit. “De universiteit staat bekend als ‘opgericht voor en door het bedrijfsleven’. Ook vandaag staan het bedrijfsleven en de ondernemer centraal.”

Burggraaf opende zijn rede met een terugblik naar voormalig rector dr. Jacques Postma, die in 1950 zijn eerste academische rede aan Nyenrode gaf. “Het was vlak na de oorlog en de zaal was gevuld met jonge mannen met carrièredrang. In deze begintijd van ons instituut hadden wij studenten zoals bijvoorbeeld Albert en Gerrit-Jan Heijn. Postma’s voordracht stond destijds vol met verwijzingen naar de klassieke oudheid, de academische kennisvergaring, de persoonsvorming van de studenten en de verantwoordelijkheid die werd gevoeld als onderwijsinstelling naar de Nederlandse staat en de internationale handel. Het zijn de wortels van Nyenrode die tot vandaag de dag nog steeds worden uitgedragen.”

Succesvol ondernemerschap

De kans op succesvol ondernemerschap wordt groter als je voldoende tijd neemt voor reflectie. Maar, zo stelt Burggraaf: “We hebben het zo druk en er is zo weinig tijd.” Burggraaf bracht met verschillende metaforen zijn expertise onder de aandacht: “Iedereen kan het roer recht houden als de zee kalm is. Maar bij storm begint de ondernemer een windmolen te bouwen … en de niet-ondernemer ... een windscherm.”   

Burggraaf nodigde zijn collega Edgar Karssing, hoofddocent Beroepsethiek en Integriteitsmanagement, uit om ondernemerschap mede vanuit het morele kompas te bekijken. Vervolgens maakte Jeroen Burger, Vice President Arbeidsverhoudingen bij Ahold Delhaize, de vertaalslag naar het bedrijfsleven met enkele praktijkvoorbeelden. Samen gingen zij in gesprek over hoe teleopathy, oftewel blikvernauwing en focus, goed ondernemerschap in gevaar kan brengen.

Het gevaar van deze focus is volgens Karssing dat “die ervoor kan zorgen dat je belangrijke informatie, belangrijke waarden en verantwoordelijkheden negeert.” Op de vraag van Burggraaf of er een medicijn tegen is, stelt Karssing: “Jazeker. Tijd nemen voor reflectie! Om breder te kijken. Om jezelf de vraag te durven stellen: past dit nog wel bij mijn morele kompas? Doe ik zo de goede dingen op de goede manier?” Karssing benadrukt hier het belang van het morele kompas, “Want”, zo stelt hij, “rijkdom is mooi, maar wel als beloning voor het geluk van anderen”. 

Tijd voor reflectie

Willem Burggraaf was de eerste promovendus van Nyenrode in 1988. Na al die jaren is er nu meer tijd voor reflectie en kan hij terugkijken op een glansrijke carrière: “Ik ben van mening dat het Nyenrode onderwijs ook in de toekomst verantwoordelijkheid moet blijven nemen, in de vorming van onze studenten. En daarbij zal de dialoog, tussen academisch onderwijs, onderzoek en praktijk, centraal moeten blijven staan.” Waarna hij de individuele ondernemer aanspreekt: “Uiteindelijk gaat het er bij het individu, en daarmee bij de ondernemer, altijd om: Kijk in de spiegel en vraag: doe ik de dingen goed, doe ik de goede dingen, en kan ik het verantwoorden”.

Burggraaf staat tot slot stil bij de sponsor van zijn leerstoel. Ahold sponsorde deze sinds 1997. “Ik ben verheugd om te vertellen dat Ahold het onderzoek naar morele reflectie en het morele kompas van de commerciële samenleving blijft ondersteunen.” 

Bekijk hier de samenvatting van de rede.