Toekomstgericht ondernemen. Juist nu.

Milieu, en groen. Dat is nogal eens de perceptie van waar het om draait in de module Toekomstgericht ondernemen – Duurzaamheid in de praktijk van de Modulair Executive MBA in Public & Private. Onzin, zeggen hoogleraar André Nijhof en alumna Thea Freudenberger eensgezind. “Juist nu is er een gevoel dat al het oude in beweging is en verandert, maar dat we nog niet precies weten waar we naar toegaan. Dat is waar deze module over gaat.''

“Ik koos voor deze module uit nieuwsgierigheid of ik er wat mee zou kunnen in mijn werkomgeving”, zegt Freudenberger. Op dat moment was die werkomgeving de coöperatieve verzekeraar Achmea, waar ze zich bezig hield met het thema Slachtofferschap en Samenleving. “De eindpaper van de module heb ik ook aan dat thema gewijd. Het heeft me enorm geholpen om te denken vanuit de verschillende belangen van stakeholders. Zo creëer je in dialoog met elkaar een gemeenschappelijk beeld van de toekomst. De mens staat centraal in de benadering van duurzaamheid. Vanuit die verbondenheid kan je duurzaam ondernemen najagen en realiseren. In het kader van het aanjagen en faciliteren van de dialoog heb ik na deze module een congres rondom de veerkracht van slachtoffers georganiseerd.''

“Dat is precies wat we met de module nastreven”, vult André Nijhof aan. “Er gaat veel mis bij slachtofferhulp. Hoe kan je dat op een ondernemende wijze verbeteren, en de keten meer toekomstbestendig maken? Op basis van de theorie, en allerlei best practices, heeft Thea dat op een hele praktische wijze uitgewerkt. Een belangrijk houvast daarbij is door het vraagstuk eerst breder te maken, er onverwachte nieuwe oplossingsrichtingen ontstaan. Fusie van belangen noemen we dat. De expert op dit gebied is professor Anke van Hal, die komend jaar betrokken is bij deze module.

Een volhoudbare toekomst

“Cruciaal is dat we niet in tegenstellingen denken. Niet tussen publiek en privaat, en niet tussen milieu, sociaal en economisch perspectief. Met de deelnemers werken we aan de vraag hoe je elkaar kan versterken in het nadenken over een volhoudbare toekomst. Volhoudbaar is het Zuid-Afrikaanse woord voor duurzaamheid. Het richt de focus op de vraag of onze huidige wijze van werken ook volhoudbaar is over 10 of 20 jaar. Vaak weten deelnemers dan wel wat er wringt in hun keten en daar gaan we mee aan de slag. Bovendien weten we vanuit onderzoek dat bedrijven met een duidelijke purpose, die hun bestaansrecht halen uit de maatschappelijke bijdrage die ze leveren, gezien worden als toonaangevend en toekomstbestendig.” ''Duurzame markttransformatie vindt plaats in fasen, elke fase heeft zijn eigen kenmerken. Ook kleine(re) initiatieven rondom toekomstgericht ondernemen en duurzaamheid gaan deze fasen door en doen er toe. Deze module heeft mij dat laten zien.'' vult Freudenberger aan.

Verborgen kosten

Wat Freudenberger in de module vooral aansprak was de permanente dialoog met docenten, gastsprekers en mededeelnemers. “Er zijn veel verschillende werkvormen. Met elkaar een reflectieve wandeling in de natuur maken hoort daar ook bij.” Deeply personal, and highly systemic, noemt Nijhof die aanpak. “Er is veel bevlogenheid rond het thema duurzaamheid, dat is essentieel voor verandering. Maar er zijn ook heel veel twijfels. Dat moet je met elkaar delen. Vanuit het besef dat goede bedoelingen alleen niet volstaan, maar dat het uiteindelijk gaat om systeemverandering. Je bewust worden van de vele verborgen kosten, zoals CO2-uitstoot, uitputting van grondstoffen maar ook sociale kosten zoals gebrek diversiteit of een lage beleving bij het werk, is daarbij enorm verhelderend. Dat geldt voor de zorg maar ook voor allerlei andere sectoren. Deelnemers ervaren de waarde van met een andere bril ergens naar kijken.”

Actief sturing geven

Dat zo’n andere bril hard nodig is, leert ook de coronapandemie. “We leven in een context die volop in beweging is”, constateert Freudenberger. “Welke plek wil jij daarin innemen? En hoe kan je actief sturing geven aan die verandering? Dat zijn exact de vragen die aan bod komen. Deze module heeft mijn drijfveren en overtuigingen betekenisvol te willen zijn en iets te doen wat er toe doet in ieder geval versterkt. Ik maak keuzes nadrukkelijker vanuit het perspectief van duurzaam ondernemen; denken en handelen vanuit rentmeesterschap. Voor iedereen die wil bijdragen aan duurzaam en toekomstgericht ondernemen, in zowel de private als de publieke sector, vind ik deze module daarom een echte aanrader.”

Thea Freudenberger, inmiddels HR-manager bij de provincie Overijssel, heeft nu vijf van de tien modules van de track Public & Private achter de rug. “Ik ga gestaag door”, zegt ze lachend. De studie is voor haar goed te combineren met werk en privé. “Natuurlijk is het een afweging, maar ik krijg er ook veel energie van. Juist ook vanwege de vele raakvlakken met je werk, je kan het vaak direct toepassen.”