“Een volwaardige medezeggenschap start op Nyenrode”

Lid van de ondernemingsraad? Met een beetje geluk heb je dan een cursus gevolgd over hoe jouw rol er als belangenbehartiger uitziet. Maar volgens hoogleraar Strategie en Transformatiemanagement aan Nyenrode Business Universiteit Annemieke Roobeek is je kennis over medezeggenschap dan te summier om echt het verschil te kunnen maken. Ze vindt dat organisaties medezeggenschap veel serieuzer moeten nemen, en niet langer als een luxe of last moeten zien, maar als pure noodzaak. “Volwaardige medezeggenschap is een randvoorwaarde om de continuïteit van de organisatie te waarborgen.”

Hoe sterker de samenwerking binnen de gouden driehoek van bestuur, toezicht en medezeggenschap, hoe sterker de organisatie. Zeker in deze tijden waarin strategische vraagstukken steeds complexer worden door allerlei transformaties op het gebied van bijvoorbeeld digitalisering, diversiteit en duurzaamheid. “Meer dan ooit zijn gedragen beslissingen nodig voor de voortgang van een bedrijf of organisatie, en die beslissingen maak je alleen met een competente en besluitvaardige medezeggenschap”, stelt Roobeek. Daarom organiseert ze voor het tiende jaar op rij samen met haar collega Winfried Bouts van organisatieadviesbureau WissemaGroup het Executive Programma Moderne Medezeggenschap; de enige opleiding in Nederland gericht op moderne medezeggenschap.

Belangenbehartiging

“We bieden zo’n 25 deelnemers per jaar een programma om hun medezeggenschap te professionaliseren. Per organisatie zijn dat tenminste drie deelnemers die bijvoorbeeld lid zijn van de OR of COR. Ze brengen een strategisch vraagstuk in dat speelt binnen hun organisatie of werken een nieuwe aanpak uit,” vertelt Roobeek. Deelnemers werken voor uiteenlopende organisaties: overheidsinstellingen, de financiële sector, energiebedrijven, zorgverzekeraars, ziekenhuizen, hoger onderwijs, transport- en telecombedrijven. De eerste bijeenkomst staat in het teken van de enorme impact die megatrends en geopolitieke gebeurtenissen hebben op hun eigen organisatie. “Deelnemers leren dat hun rol verder gaat dan pure belangenbehartiging van collega’s. De organisatievraagstukken zijn complexer en daarom moet je leren denken en handelen vanuit een groter perspectief. Hiervoor bieden we ook een scala aan analyse-instrumenten aan, zoals scenario’s en netwerkend samenwerken in ecosystemen. We laten ze zien dat belangenbehartiging niet gaat om vasthouden aan wat je hebt maar om samen groeien naar een toekomstige organisatie.”

Rollenspel

Deelnemers hebben in het programma volop ruimte om te netwerken, organiseren zelf onderlinge werkbezoeken en krijgen intensieve coaching op zowel organisatie- als individueel niveau. Dit resulteert onder andere in een paper, die op Nyenrode tijdens een ‘drieradenoverleg’ met een vertegenwoordiging van zowel de raad van bestuur als de raad van commissarissen besproken wordt. Zo schreven werknemers van Eneco vorig jaar een beleidsplan voor een veilige werkomgeving voor iedereen. Dit tegen de achtergrond van een snel veranderende personeelsopbouw met meer hoger opgeleide vrouwen en meer diversiteit. Andere vraagstukken gaan bijvoorbeeld over duurzaamheid, het inzetten van een flexibele schil of over het organiseren van duurzame inzetbaarheid, ook buiten het bedrijf. Roobeek: “Door rollenspellen met ervaren bestuurders bereiden we deelnemers voor op de gesprekken met hun raad van bestuur en de toezichthouders. Het gaat niet alleen om de inhoud van de dialoog, maar ook om de psychologie in de boardroom. Voor het omgaan met een narcistisch persoon heb je andere vaardigheden nodig dan met een heel empathisch persoon.”

Blijvend effect

Het valt Roobeek op dat directie en de toezichthouders altijd weer onder de indruk zijn van de kennis die hun medezeggenschap heeft en hoe ze dit over het voetlicht weten te brengen. “Een volwaardige medezeggenschap start met een opleiding op Nyenrode”, zegt Roobeek trots. “Maar deelnemers groeien niet alleen in hun rol als belangenbehartiger binnen hun organisatie, ze maken ook een enorme sprong in hun professionele ontwikkeling en worden een geaccepteerde sparringpartner. Een blijvend effect voor de rest van hun carrière.”