‘Wie ESG omarmt, wakkert innovatie aan’

Organisaties moeten de balans herstellen tussen de bedrijfscontinuïteit en de aandacht voor mens, natuur en maatschappij, zo stelt prof. dr. Albert Plugge in zijn oratie op 14 juni. Plugge is hoogleraar ESG Transformation & Digital Innovation aan Nyenrode Business Universiteit. “Financiële belangen hebben sinds de industriële revolutie de overhand gekregen, maar dat concept is niet langer houdbaar.”

“Sinds de industriële revolutie zijn bedrijven hun financieel gewin voorop gaan stellen. Producten moesten zo snel en zo goedkoop mogelijk geproduceerd worden. Andere zaken werden daaraan ondergeschikt, er was geen aandacht voor de sociale impact die het bedrijf had, of de gevolgen voor natuur en klimaat. Daardoor is een disbalans ontstaan, waar we nu de gevolgen van ondervinden”, legt Plugge uit. “Willen we in 2050 klimaatneutraal zijn, dan moeten bedrijven nu aan de slag met een grote veranderopgave.”

Ecosysteem

Om bedrijven te stimuleren om duurzaam en maatschappelijk verantwoord te ondernemen, werd begin dit jaar de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van kracht. Deze nieuwe Europese richtlijn verplicht grote bedrijven om een duurzaamheidsrapportage uit te brengen. Om de beoogde ESG-transformatie te laten slagen, pleit Plugge in zijn oratie voor meer samenwerking en het versterken van de digitalisering. “ESG raakt alle haarvaten van je organisatie en daarnaast ben je verplicht om naar de hele keten te kijken. Daarom moet je de organisatie benaderen als een ecosysteem. Net zoals planten en dieren in de natuur samenwerken en elkaar beïnvloeden, geldt dat ook voor organisaties onderling én voor de mensen en afdelingen binnen die bedrijven.”

Puzzelstukjes

ESG-informatie moet actief gedeeld worden binnen het ecosysteem, vindt Plugge. “Denk aan het beoordelen van energieverbruik in kantoren, waarbij data van zowel de afdeling Facilitaire zaken, als van energieleveranciers nodig is. Of een afdeling HR die aan de slag wil met inkomensgelijkheid en daarom zicht moet hebben op mogelijke kinderarbeid bij toeleveranciers in Azië. Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat ook concurrenten onderdeel uitmaken van het ecosysteem. Zo kun je bijvoorbeeld samen optrekken om wezenlijke veranderingen binnen een sector te realiseren.” Om binnen het ecosysteem relevante data uit te wisselen, is volgens Plugge een integratie nodig van de ESG-strategie van een organisatie met de IT-strategie. “Ik zie het als puzzelstukjes die deels nog gemaakt moeten worden en vervolgens in elkaar geklikt moeten worden.”

Kansen creëren

Plugge vindt het belangrijk dat bedrijven niet in het verleden blijven hangen of zich richten op de vraag wat er misging. “De kunst is juist om vooruit te kijken en kansen te creëren. Een voorbeeld is een energiemaatschappij die windmolens plaatst, maar water aan de grond onttrekt om te koelen. Hierdoor klinkt de bodem in waardoor CO2 vrijkomt. De uitdaging is dan om te kijken of er andere methoden zijn om te koelen. Die kennis kun je vervolgens weer op de markt brengen.” Plugge doet bij veel bedrijven onderzoek op het gebied van ESG en merkt dat bestuurders de nieuwe wetgeving vaak als een last ervaren. “Dat is zonde, want wie ESG omarmt, wakkert innovatie aan. Een bijkomend voordeel is dat organisaties die aandacht hebben voor duurzaamheid, vaak aantrekkelijke werkgevers zijn.”

Groene Zwaan

In zijn oratie gebruikt Plugge de metafoor van de Groene Zwaan, geïntroduceerd door John Elkington (2021). Met Groene Zwanen worden sectoren bedoeld die de ESG-transformatie omarmen en een balans creëren tussen economische, ecologische en sociale factoren. Een voorbeeld van een Groene Zwaan is de ontwikkeling van elektrische auto’s. Het gaat dus niet specifiek om één bedrijf, maar om een radicale systeemverandering. “Groene Zwanen hebben doorgaans een plan en werken daar in de loop van de tijd naartoe. Tijdens hun reis om een Groene Zwaan te worden, moeten bedrijven samenwerken met andere belanghebbenden om een nieuw systeem te ontwikkelen. Hierbij ligt de nadruk niet langer alleen op de aandeelhouderswaarde, maar op het creëren van waarde voor het hele ecosysteem.”  

inaugurele-rede-albert-plugge