De veranderingen die de digitale transformatie in gang heeft gezet, kunnen uiteindelijk grote, overwegend negatieve gevolgen hebben voor de economische en politieke inrichting van de samenleving en uiteindelijk ook de menselijke soort. Dit stelt prof. dr. Bob de Wit in zijn oratie ‘Aan de vooravond van een maatschappelijke revolutie...’ Door digitale technologieën en robotisering zal bijna de helft van de banen in de stabiliserende middenklasse verdwijnen. Toepassing van biotechnologie en kunstmatige intelligentie in menselijke robots kan tot een nieuwe ongelijkheid in de samenleving leiden. De Wit pleit voor nieuw strategisch leiderschap om deze ontwikkelingen het hoofd te bieden.
Concurrentie om de macht
De Wit stelt in zijn oratie dat door digitale technologieën de economische macht bij een select aantal grote private partijen zal worden geconcentreerd. Een kiem hiervan ziet hij gelegd in het verbond ‘Partnership on Artificial Intelligence’ dat vijf van de grootste technologiebedrijven ter wereld hebben gesloten. Dit verbond plaatst hij in het kader van de ‘concurrentie om de macht’ en de vraag wie uiteindelijk de baas van Kunstmatige Intelligentie wordt. “Invloedrijke personen als onder meer wetenschapper Stephen Hawking, visionair en uitvinder Elon Musk en Microsoft oprichter Bill Gates waarschuwen ervoor dat de mensheid Artificial Intelligence straks niet meer de baas is,” stelt prof. De Wit. “Het is belangrijk vanuit de maatschappij hier een kritisch tegengeluid over te laten horen.”Burgers zijn data
Door de digitale transformatie is het voor overheden mogelijk om de burger volledig de baas te worden en een aantal is hier al mee bezig, waarschuwt De Wit: “In Singapore is een beschermingsprogramma tegen terrorisme doorontwikkeld tot een systeem dat controle heeft over diverse beleidsgebieden. In China krijgt elke burger via zoekmachine Baidu een ‘Citizens Score’ op basis van hun surfgedrag en sociale netwerken. In dit China Brain Project participeert de Chinese overheid. De ‘Citizens Score’ bepaalt de condities voor het verkrijgen van onder meer werk, leningen en visa. Burgers worden gereduceerd tot data.” De Wit voorziet dat parlementaire democratieën door deze ontwikkelingen onder druk komen te staan en verwacht daarop grote maatschappelijke weerstand.
Menselijke Robots
De combinatie van kunstmatige intelligentie, wereldwijde big data en een oneindig geheugen met behulp van biotechnologie zal leiden tot een verbeterde versie van de mens. Bob de Wit stelt dat technologie uiteindelijk de functie van de mens kan overnemen en in superieure vorm doorontwikkelen. Deze ‘humanoids’ vormen volgens De Wit in de toekomst de derde concurrent voor de macht.
Strategisch leiderschap
Prof. De Wit concludeert in zijn oratie dat de huidige maatschappelijke context niet is berekend op de snelle technologische ontwikkelingen. Hij pleit daarom voor nieuw strategisch leiderschap, in gang gezet door de volgende generatie. Deze generatie van jonge leiders zou volgens De Wit een krachtige tegenbeweging moeten vormen die de samenleving een aantrekkelijk alternatief toekomstperspectief kan bieden. Vanuit zijn leerstoel Strategisch Leiderschap zal Bob de Wit het initiatief nemen om toekomstige leiders te verbinden met aansprekende internationale denkers en ondernemers. De Wit: “Mijn missie is dat strategisch leiderschap vooropgaat in verandering. In mijn oratie heb ik de noodzaak tot verandering geschetst, die ik vanuit mijn leerstoel zal blijven uitdragen. Tegelijkertijd zal ik met jonge leiders de mogelijkheden van de nieuwe tijd actief verkennen en nastreven.”