Leren onderhandelen met bokshandschoenen aan

Wat hebben vechtgedrag en communicatie met elkaar gemeen? Meer dan je zou denken, zo blijkt in de workshop van Alwin de Rijke in het programma Impactvol Onderhandelen. Met de bokshandschoenen aan leren deelnemers omgaan met spannende situaties en krijgen ze inzicht in hun eigen gedrag.

“In mijn workshop gaat het niet om winnen of verliezen, of om de ander te beschadigen”, vertelt De Rijke. “Het gaat juist om de vechtkunst: de ander raken én zelf geraakt worden.” In zijn workshop laat hij deelnemers in korte tijd ervaren wat hun patronen zijn in spannende situaties, zoals wanneer ze te maken hebben met een dominante onderhandelingspartner, of als er grote belangen op het spel staan. De Rijke leert deelnemers vervolgens hun patronen te vervangen door bewuste keuzes.

In contact blijven
“Ik begin altijd met het uitleggen van de techniek: hoe val je aan? Hoe kun je jezelf verdedigen? Vervolgens gaan de deelnemers in tweetallen aan de slag. En daar gaat het vaak mis. Want hoewel mensen van nature óf vluchten, óf bevriezen óf vechten, komt vechten in deze situatie het vaakst voor. Mensen gaan instinctief gelijk in de aanval, zonder eerst de situatie af te tasten. En daar kun je een parallel trekken met een onderhandelingssituatie. Stel je voor dat iemand heel hard tegen jou gaat schreeuwen om je ergens van te overtuigen. Waarschijnlijk denk je dan ‘wat een idioot’, maar luisteren doe je allang niet meer. In plaats van te laten zien wie de sterkste is, kun je er daarom beter voor kiezen om op zoek te gaan naar een win-winsituatie. Maar dan moet je wel met de ander in contact blijven staan.”

Balans
De Rijke legt uit dat een mooi gevecht te vergelijken is met een gesprek waarin je je stem laat horen, maar óók luistert. “Ik wil deelnemers laten ervaren hoe het is om in een spannende situatie niet gelijk te handelen vanuit een eerste impuls. Wat gebeurt er als ze niet direct een stap naar voren doen, maar juist blijven staan of zelfs een stap opzij of achteruit zetten? Vaak merken ze dan dat er rust en ruimte ontstaat om de situatie te overzien. Het gaat er om dat er een goede balans is tussen beide partijen en ik stimuleer deelnemers daarom ook om daarover met elkaar in gesprek te gaan. Wat hebben ze van de ander nodig om een prettig gevecht te hebben?”

Hoofd en lijf
De Rijke besteedt in zijn workshop niet alleen aandacht aan wat er in het hoofd omgaat. “Tijdens een van de oefeningen laat ik deelnemers langzaam op elkaar aflopen, waarbij ik ze de vraag stel tot welk punt dat nog oké voelt. Het grappige is veel deelnemers dan aangeven dat een bepaalde afstand nog goed voelt, terwijl hun lijf al een beetje achterover helt. Het lichaam heeft dingen vaak veel eerder door dan het hoofd en daarom probeer ik mensen mee te geven om daar beter naar te luisteren.” Nyenrode besteedt in veel programma’s aandacht aan zogeheten soft skills: persoonlijke, sociale vaardigheden die belangrijk zijn voor effectieve communicatie en samenwerking. De Rijke juicht dat toe. “Je kan nog zoveel kennis in huis hebben, als je het niet kan overbrengen heb je er niets aan.”

Over Alwin de Rijke
Vroeger had De Rijke een negatieve associatie met vechten, hij zag het als een teken van onmacht. Tot hij zelf een vechtkunst-workshop volgde. “Ik merkte dat ik het vechten zelf liever vermeed, en daarom stappen opzij of naar achteren zette. Toen de trainer mij vroeg of ik dat gedrag herkende in het dagelijks leven, was dat best confronterend.” De Rijke besloot in de leer te gaan bij Kenneth Leeuwin, oud-wereldkampioen karate, waar hij leerde hoe hij voorwaartse energie in het gevecht kon inbrengen. Niet lang daarna werd hij eigenaar van trainingsbureau The Sparring Partners.