‘Mensen willen veranderen, maar niet veranderd worden’

Oprechte interesse tonen in de ander is een belangrijke succesfactor als het gaat om verandermanagement. Dat stelt Erik Maier, een van de kerndocenten van het programma Change Essentials van Nyenrode Business Universiteit. ‘Door de tijd te nemen naar iemands verhaal te luisteren, bereik je uiteindelijk meer.’

Maier is docent in de eerste module van Change Essentials, een programma voor professionals met weinig ervaring in verandermanagement. Wie ben ik als veranderaar? Dat is de vraag die in deze module centraal staat. “Veranderen begint altijd bij jezelf. Mensen willen best veranderen, maar niet veranderd worden. In de module schenk ik aandacht aan vragen als: hoe veranderen mensen? Wat gebeurt er in de hersenen? Waarom denken we in patronen? En waarom is het zo moeilijk om die los te laten?”

Emoties

In zijn module geeft Maier inzicht in de theorie van veranderen én het toepassen daarvan. “Ik bespreek onder andere de verandercurve van Kübler-Ross, ook wel bekend als de rouwcurve.  Kübler-Ross ontwikkelde een '5-fasenmodel' om inzicht te krijgen in de emoties en reacties van mensen tijdens een verandering. Ook behandel ik de transactionele analyse, een theorie over communicatie en hoe onze gedachten, gevoelens en gedragspatronen worden beïnvloed door onze ervaringen en overtuigingen.” Ook het biologische aspect van verandering komt in het programma aan bod. “Wanneer er iets verandert, gebeurt er van alles in het lichaam. Ons zenuwstelsel bepaalt voor een groot deel hoe we ermee omgaan, en het is belangrijk om daar rekening mee te houden.”

Veranderopdracht

Theorie is één ding, maar de toepassing ervan vindt Maier nog veel belangrijker. “Voorafgaand aan het programma beschrijven de deelnemers hun specifieke veranderopdracht binnen hun organisatie. Een heldere omschrijving helpt om de opgedane kennis direct toe te passen.” Tijdens de bijeenkomst op Nyenrode gaan de deelnemers aan de slag met casuïstiek waarbij zij ook eigen praktijkervaringen inbrengen. Ook doet Maier verschillende oefeningen om hen te laten ervaren wat een verandering met ze doet. “Bijvoorbeeld door mensen met de armen over elkaar te laten zitten, maar dan andersom dan ze gewend zijn. Zodra de oefening afgelopen is, zie je dat deelnemers gelijk weer hun oude houding aannemen. Zo werkt het ook in organisaties: na een verandertraject is de neiging groot om terug te vallen in oude patronen.”

Beïnvloeden

Maier geeft deelnemers verschillende handvatten om succesvol om te gaan met veranderingen. “Veranderen gaat ook over beïnvloeden. Daarbij is het belangrijk om tijd te investeren in het leren kennen van de ander. Zo kom je erachter wat die persoon nodig heeft en waar eventuele weerstand vandaan komt. Die weerstand wordt vaak als iets negatiefs gezien, maar dat is onterecht, het komt namelijk voort uit betrokkenheid.  Door je visie achter een verandering te delen, of de achterliggende business case te bespreken, kun je medewerkers vaak veel beter meenemen in een verandertraject.” Daarnaast speelt ook het biologische aspect een rol. “Uit onderzoek blijkt dat een lichamelijke stressreactie afneemt als iemand rustig tegen je praat. De manier waarop je communiceert heeft dus ook invloed.”

Eyeopener

“Ik zie regelmatig dat deelnemers zich binnen hun organisatie heel verantwoordelijk voelen voor het verandertraject, alsof ze het in hun eentje moeten doen. Met theorie, oefeningen en casuïstiek laat ik ze inzien dat verandering niet alleen van hen afhangt. Wat ik van deelnemers aan soortgelijke programma’s vaak terug hoor, is dat ze ontdekken hoe ze het veranderpotentieel bij anderen kunnen aanboren. Dat vinden ze echt een eyeopener! Wat ik hoop dat het programma verder nog oplevert? Dat de deelnemers na afloop zelf ook een beetje veranderd zijn.”