Nyenrode wint Bronzen Troffel voor restauratie monumentaal uitrijhek

Op zaterdag 9 september, aan het eind van Open Monumentendag, heeft Nyenrode de Bronzen Troffel gewonnen, voor de restauratie van het 17e eeuwse uitrijhek. De prijs wordt traditiegetrouw toegekend aan het meest geslaagde restauratieproject van het afgelopen jaar in de gemeente Stichtse Vecht.

Tijdens een feestelijke bijeenkomst bij Boom en Bosch in Breukelen overhandigde wethouder Franko Živković-Laurenta de prijs aan Guido Vlug, die namens Nyenrode als projectleider bij de restauratie betrokken was. De jury bestond uit kunsthistorica Juliette Jonker, monumentendeskundige Edward Munnig Schmidt en specialist in het verbouwen van monumenten Albert Griffioen. De andere genomineerde was kasteel Loenersloot voor de restauratie van hun historische ophaalbrug.

Beeldbepalend object

Het hek van Nyenrode was volgens de jury de terechte winnaar "gezien de voortreffelijke uitvoering van de restauratie van dit zo beeldbepalende object, gelegen aan de Straatweg en de Vecht. Alle oude elementen zijn intact gebleven, er is geen sprake van reconstructie maar echt puur van restauratie. Het hek is een fraai zichtbaar teken van de eeuwenoude geschiedenis van het kasteel. Alle zorgvuldigheid is betracht om het 18e eeuwse aanzien weer terug te brengen. Een kleurrijke en opvallende parel voor Stichtse Vecht."
   
De Bronzen Troffel werd voor de tiende keer uitgereikt.
 

Wapens en monogrammen

Het imposante hek is vermoedelijk omstreeks 1680 (Johan Ortt I) gebouwd in de kasteellaan en stond toen vlakbij de huidige locatie. Omstreeks 1750 zijn vervolgens de wapens van de families Ortt en Huydecoper aangebracht op de zandstenen vazen en op de smeedijzeren zijvleugels. Het wapen van de rode leeuw is van Johan Ortt III (1721- 1783), die eigenaar van kasteel was vanaf 1741 tot zijn dood. Hij trouwde in 1749 met Adriana Huydecoper (1726 - 1762). Van haar is het wapen met links de zilveren adelaar, rechtsboven de zilveren ster, daaronder drie zwarte ossenschedels en daaronder een springende hond.
 
Na het overlijden van Adriana Huydecoper hertrouwde Johan Ortt III met Dorothea Wijnanda Eck (1733 – 1790). Op de smeedijzeren zijvleugels van het hek zijn ook de monogrammen van Ortt (O) en Eck (E) te zien.
 

Verplaatsing

Na 1860 is, in opdracht van de toenmalige eigenaar De Heus, het hek verplaatst naar de plek waar nu het poortgebouw staat. Toen kasteeleigenaar Michiel Onnes (1878-1972) het poortgebouw liet optrekken, verplaatste hij het hek naar de zuidelijke toegang en wordt het poortgebouw gebruikt als entree. Tot omstreeks 1990 bleef het hek gesloten en werd het slechts incidenteel gebruikt.
 

Ingrijpende restauratie

De restauratie was behoorlijk ingrijpend. De betonplaat waarop het hek stond, was verzakt. Hierdoor stond de noordelijke hekpilaster scheef. Deze is waterpas geheven met Uretek-injectie waarna veertien heipalen in de grond zijn aangebracht die aan de betonplaat zijn verankerd. De muurwangen zijn hierna opnieuw opgemetseld en ten slotte zijn de smeedijzeren hekdelen en de wapens met monogrammen op de zandstenen wapenvazen opnieuw geschilderd.
 
De Dr. R. Van Luttervelt Restauratie Stichting heeft mede bijgedragen aan de restauratie. Hanzebouw uit Zwolle voerde het project uit in opdracht van Stichting Nyenrode en monumentenadviesbureau Delfgou b.v. uit Scherpenzeel deed de begeleiding.