De psychologie van het hamsteren

De belangrijkste reden dat we over gaan tot paniek aankopen, of hamsteren, vanwege de dreiging van COVID-19 is dat onze overlevingsdrang het overneemt van elke vorm van rationele besluitvorming. Volgens Dr. Ali Fenwick, gedragswetenschapper aan Nyenrode Business Universiteit zijn de vier belangrijkste oorzaken van hamsteren:

De overlevingsmodus

Volgens Dr. Fenwick vallen we in een bedreigende situatie terug op de overlevingsmodus, dit betekent dat rationeel denken verdwijnt en we meer gaan kopen. Hoewel de overheid heeft verklaard dat de wereldwijde toeleveringsketen niet zal worden verstoord, zijn we hier niet zeker van en geven we de voorkeur aan een minder risicovolle optie, namelijk meer voedsel kopen.

Het schaarste-effect

Wanneer producten schaars worden, zijn mensen eerder bereid om het product te kopen en zelfs meer hiervoor te betalen. Schaarste stimuleert koopgedrag, zelfs voor producten die we misschien niet echt willen. Dat verklaart waarom we meer eten kopen dan we nodig hebben en de schappen van het toiletpapier leeg zijn.

Kuddegedrag

Hoewel jij misschien niet hamstert, ben je toch geneigd dit te doen als je mensen zoals jij dit ook ziet doen. Dus als je vriend of collega hamstert, heb je het gevoel dat je hetzelfde moet doen.

Gevoel van controle

De pandemie zorgt voor een gevoel van onzekerheid wereldwijd, overheden sluiten hun grenzen en verplichten burgers binnen te blijven. Deze beperkingen zorgen voor een interne behoefte om controle uit te oefenen over de situaties waar het wel kan. Dingen kopen is een manier om controle te krijgen op onze omgeving.En dat leidt tot meer kopen dan we nodig hebben.

Dr. Fenwick concludeert: 'Hamsteren wordt dus veroorzaakt door verschillende psychologische en omgevingsfactoren die rationeel denken aan de kant zetten. In de overlevingsmodus laten we vooral onze emoties leiden bij beslissingen en zijn we gevoeliger voor sociale invloeden. Dus haasten we ons naar de supermarkt en kopen nog meer omdat we denken dat anderen hetzelfde doen.'