Samenwerken in digitale ecosystemen

Duurzame ontwikkeling van nieuwe diensten en producten vraagt in toenemende mate om specifieke kennis en ervaring die steeds meer verspreid raakt over verschillende afdelingen, bedrijven en overheidsorganisaties. Recente ontwikkelingen, zoals de toenemende druk in de markt, de pandemie en de opkomst van nieuwe technologieën, beïnvloeden bedrijven en organisaties in hun samenwerking met andere partijen en dwingt hen om samenwerkingen te intensiveren.

Als gevolg van deze ontwikkelingen initiëren bedrijven en organisaties onderlinge samenwerkingsverbanden die, door de toepassing van platformen, als digitale ecosystemen worden geduid. In deze ecosystemen werken partijen onderling samen bij het ontwikkelen en leveren van diensten. Voorbeelden van deze digitale ecosystemen zijn onder andere het eenvoudig uitwisselen van financiële transacties tussen verschillende partijen en het digitaal volgen van goederen binnen een supply chain. De vorming van deze digitale ecosystemen brengt nieuwe uitdagingen met zich mee wanneer partijen niet alleen samenwerken en elkaars concurrent kunnen zijn. Welke strategische positie en welke rol kan je als organisatie innemen binnen een ecosysteem?

Digitaal in een sociaal ecologisch perspectief

Het samenwerken aan maatschappelijke en ecologische vraagstukken door middel van werken in sociaal ecologische systemen (ecosystemen) is nog in ontwikkeling. Het werk van bijvoorbeeld Elinior Ostrom, Amerikaans politiek wetenschapper in ruste, heeft bijgedragen aan deze manier van werken. Ostrom heeft onderzoek gedaan naar Sociale Ecologische Systemen (SES)[1]. Uit haar onderzoek blijkt dat werken in een ecosysteem een andere instelling vergt van de deelnemers. Van deelnemers die werken in een ecosysteem wordt verwacht dat zij zich realiseren dat het multidisciplinair samenwerken aan een gemeenschappelijk doel een langdurige relatie voorop stelt, een relatie waarin de partijen het gezamenlijke gewin boven de individuele winst stellen.

Het ecosysteem denken past bij de oplossing van de grootschalige maatschappelijke vraagstukken, zoals het streven naar duurzaamheid, de energietransitie en een eerlijke verdeling van inkomsten. Om deze vraagstukken succesvol het hoofd te kunnen bieden, is de rol van digitalisering zeer belangrijk.  Voor het uitwisselen van informatie en samenwerken zijn de onderliggende platformen en het ecosysteem er omheen noodzakelijk.