Tips om gelukkiger te zijn in je werk

Verwachten dat je werk altijd leuk is, is niet realistisch. Maar als je te vaak ongelukkig bent in je werk, is het tijd in actie te komen. Het goede nieuws: ontslag nemen is vaak helemaal niet nodig.

Met tegenzin naar het werk gaan of blij zijn als de werkdag er weer op zit: iedereen heeft weleens zo’n dag. Wanneer is het tijd om daar conclusies aan te verbinden? Volgens Pascale Peters, hoogleraar strategisch human resource management aan Nyenrode Business Universiteit, zijn er een paar signalen die je serieus moet nemen. “Uiteraard als je merkt dat je gezondheid eronder lijdt, of als het negatieve gevoel lang aanhoudt. Maar ook als je geen energie meer krijgt van je werk of als het je energie kost.

Als dat gebeurt, hoef je niet meteen ontslag te nemen, zegt zowel Peters als Onno Hamburger van de Gelukkig Werken Academy. “Dat is wel de neiging die veel mensen hebben”, zegt Hamburger. “We leggen de schuld al snel buiten onszelf: de leidinggevende is niet goed, je collega’s zijn stom, de organisatie werkt niet zoals zou moeten… Soms is dat ook zo, dan kan je inderdaad beter op zoek gaan naar ander werk. Maar meestal heeft het negatieve gevoel te maken met hoe je zelf in de wedstrijd staat.”

Weekendje weg

Peters adviseert om op zo’n moment even afstand te nemen van je werk. Letterlijk door er een weekendje tussenuit te gaan bijvoorbeeld. “Door een andere omgeving, zie je dingen in een ander perspectief. Misschien kom je dan tot de conclusie dat het allemaal wel meevalt en dat er vooral veel leuke kanten aan je werk zitten, waarna je weer met plezier teruggaat.”

Ook Hamburger adviseert om even afstand te nemen, en dan ook na te denken over de vraag waarom je ongelukkig bent in je werk. “Wie ben jij, en waar krijg jij energie van? Vaak denken we dat we energie krijgen van dingen waar we goed in zijn, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn.” Je kan natuurlijk zelf nadenken over die vragen, maar er zijn ook testen die je daarbij kunnen helpen, zoals de Big Five-persoonlijkheidstest.”

Vertrouwenspersoon

Of ga eens praten met een vertrouwenspersoon of coach op je werk, stelt Peters voor. “Dat is een veilige omgeving om stoom af te blazen en te sparren over mogelijkheden.” Want die mogelijkheden zijn er zeker, zeggen beiden. Hamburger: “Als de sfeer in je team niet goed is, kan je bijvoorbeeld voorstellen om samen te kijken hoe je meer waardering voor elkaar kan uiten. Of bespreek eens waar je als team trots op bent. Hoe heb je het bijvoorbeeld het afgelopen anderhalf jaar gedaan als team? Normaal duren grote veranderingen jaren, nu zijn we massaal anders gaan werken en is dat bijna van de ene op de andere dag goed gegaan. Sta er eens bij stil hoe knap dat is.”

Is het vooral de inhoud van je werk die je is gaan tegenstaan? Ook daar valt vaak over te praten. Word je bijvoorbeeld te weinig uitgedaagd? Of zijn er bepaalde taken waar je geen plezier aan beleeft? “Ik heb eens in een ziekenhuis voorgesteld dat iedereen op een afdeling een week lang op een A4’tje aan de ene kant schreef waaraan hij plezier beleefde, en aan de andere kant wat hij niet leuk vond”, zegt Hamburger. “Dan ga je patronen herkennen. Al snel bleek bijvoorbeeld dat een verpleegkundige veel plezier beleefde aan complexe, uitdagende situaties. Routinematig werk, zoals infusen prikken, vond ze vreselijk om te doen. Een ander bleek juist het prikken van infusen heel leuk te vinden en hij was daar ook goed in. Nu iedereen dit wist, was de oplossing heel simpel: de ene collega werd erbij geroepen als er complexe situaties waren en degene die meer plezier beleefde aan het zetten van infusen, mocht dat vaker doen. Zo’n verdeling kan je op veel werkplekken maken.”

Taken leuker maken

Maar je kan ook taken die je niet leuk vindt, zelf leuker maken, zegt Peters. Ze is bezig met een onderzoek naar playful work design. “Uit eerder onderzoek is gebleken dat mensen die dit doen, meer bevlogen zijn, waardoor ze ook nog eens beter presteren.” Een manier om dat te doen, is door jezelf opdrachten te geven. “Stel dat je een eenvoudige klus meerdere keren moet doen, zoals een stapel documenten kopiëren, daag jezelf dan uit om dat elke keer iets sneller te doen. Of moet je ergens op wachten, tel dan bijvoorbeeld hoeveel mensen een spijkerbroek aan hebben.”

Moet je het met je leidinggevende bespreken als je je werk niet leuk vindt? “Het moet niet”, zegt Hamburger. “Maar een beetje goede leidinggevende heeft het natuurlijk wel door. Wie chronisch ontevreden is, levert minder goed werk, ziet er anders uit en zit anders achter zijn computer.” Hamburger adviseert wel om na te denken over wat je tegen je leidinggevende zegt en hoe je dat doet. “Het is belangrijk dat het een constructief gesprek wordt, waarin je samen zoekt naar oplossingen. Blijf dus weg van beschuldigingen of oordelen en leg het probleem niet bij je leidinggevende neer. Denk ook vooraf na over oplossingen, leidinggevenden hebben graag proactieve medewerkers.”

Gesprek regelmatig voeren

Ook Peters denkt dat het goed is om je onvrede met je leidinggevende te bespreken. “Eigenlijk is dat iets waar je regelmatig samen over moet praten: hoe bevalt je werk? En wat zijn je ambities? Ik kan me voorstellen dat werknemers het spannend vinden om dat te bespreken, maar besef ook: bedrijven willen goede mensen niet verliezen en talenten van medewerkers benutten, dus het is ook in het belang van het bedrijf dat jullie dit gesprek voeren. Idealiter vraagt zowel de werknemer als de leidinggevende soms om zo’n gesprek.”

Heb je al het bovenstaande geprobeerd, maar levert het alsnog niet veel plezier op in je werk? Hamburger: “Dan is het een goed moment om na te denken over een andere baan.”