Waar blijft de groene Elon Musk van de financiële sector?

Boekbespreking

In De Nieuwe Poort, huis voor ontmoeting en inspiratie, op de Zuidas vond op 26 juni 2017 de presentatie plaats van 20 jaar duurzaam ondernemen samengevat in het boek “Duurzaamheid in de Boardroom – Dynamiek en dilemma’s” plaats. Wouter Scheepens presenteerde zijn boek waarin hij zijn passie en ervaring voor het duurzaamheid combineert met vijf interviews en meerdere achtergrondgesprekken met andere (ervarings)deskundigen.

Met de nodige dosis zelfkritiek (hij is zelf ook een van de duurzaamheidsconsultants) vat hij het gebabbel in de groene bubbel samen van de leden van de duurzaamheidsgemeenschap die vooral van zichzelf vinden aan de goede kant van de geschiedenis te staan. Na een beschrijving van de staat van duurzaam ondernemen bij vooral grote organisaties geeft hij het belang aan van de visie en missie op duurzaamheidsterrein. Een effectieve visie staat en valt met de leider (de CEO) en hoe deze in de boardroom de visie overbrengt en in dialoog met anderen bijvoorbeeld de raad van commissarissen. Duurzaamheid begint met een individu, maar wordt gerealiseerd met zijn allen, wat leidt tot een interessante boardroom-dynamiek. De tijd dat duurzaamheid als een aparte activiteit werd gezien naast het primaire proces is voorbij. Duurzaamheid is inmiddels een geïntegreerd onderdeel van de kernactiviteiten van organisaties, zoals Jeroen de Haas (CEO van Eneco) in een van de interviews treffend verwoord: “Een bedrijf dat niet of onvoldoende verbonden is met zijn omgeving loopt strategische, financiële en commerciële risico’s.”

In het hoofdstuk over boardroom dynamiek rond duurzaamheid geeft Scheepens aan dat het een balancing act is. Daar heeft hij zichtbaar bij het schrijven van dit hoofdstuk zelf ook meer geworsteld. Het aangekondigde inzicht in de rol die bestuur en commissarissen kunnen spelen komt enerzijds nog niet helemaal goed uit de verf. Anderzijds wordt wel een leesbare tour d’horizon geschetst van de voor bestuurders en commissarissen relevante ontwikkelingen op het duurzaamheidsterrein. De achtergronden van het onderwerp in de Nederlandse corporate governance code, de noodzakelijke stakeholderdialoog, de vermeende tegenstellingen tussen maatschappelijk verantwoord ondernemen en shareholdersvalue en de aandacht voor duurzaamheid in de herziene code (2016) worden beknopt maar leesbaar gepresenteerd.

De belangrijkste meerwaarde van het boek staat in het hoofdstuk over de impact van het financiële systeem op duurzaamheid. Met zijn eigen ervaring in de financiële sector beschrijft Scheepens krachtig de belangrijke rol van de financiële sector, die van nature bekend is met dilemma’s en het afwegen van verschillende belangen in een omgeving van tegengestelde visies. Scheepens ziet een cruciale rol voor de financiële sector die als externe partij financiële prikkels kan geven en een driver voor change kan zijn. Waar veelal kleine groene projecten aan de randen van de Bell-curve aandacht krijgen, kan met de financiële hefboom juist het grote en zware middengebied van de economie in beweging worden gebracht. Wanneer de bij het Principles for Responsible Investment (PRI) van de Verenigde Naties aangesloten USD 62 biljoen assets under management iets meer groen en duurzaamheid eisen komt er pas echt beweging.

Het boek komt op een juist moment uit. Alle economische indicatoren staan op groen: duurzaam wordt steeds goedkoper en daarmee steeds meer business as usual. Ook beleggers waren immers niet onverdeeld positief over de vijandige overname poging van Unilever door Kraft Heinz. De boekpresentatie op de Zuidas, midden in de Nederlandse financiële wereld, was dan ook op de juiste plaats, in de juiste omgeving.

Deze boekbespreking is ook verschenen in Goed Bestuur & Toezicht No. 3 2017

Bron: nieuwsbrief Nyenrode Corporate Governance Instituut, september 2017.

Artikelen en columns gepubliceerd op de website en in de nieuwsbrief van het NCGI weerspiegelen niet per definitie een algemene visie van het NCGI, maar worden door auteurs op persoonlijke titel geschreven. Wenst u te reageren dan kan dat naar ncgi@nyenrode.nl.